Özet:

Kentlerin ortak mekânı olan kamusal alanlar, insanların fiziksel, algısal ve sosyal ihtiyaçlarını karşıladıkları yerlerdir. İnsanların çevresiyle olan ilişkileri sonucunda kamusal alanların kendilerine ait karakteristik özellikleri oluşur. Bu karakteristik özellikler sayesinde kent kimliğinin ve kültürünün üretildiği alanlar haline gelirler. Kent meydanları kent kültürünün, sosyal canlılığın ve farklı işlevlerin odağındaki kamusal alanların başında gelir. Bu anlamda, bütün yaş gruplarına, engelli, hasta, yaşlı, çocuk gibi bedensel farklılıkları olan bireylerin kullanım ihtiyaçlarına eşit oranda cevap vermesi beklenir. Kullanım gereksinimlerini karşılarken, farklı kullanıcıların rahatının ve güvenliğinin de sağlanması; meydanlar ve meydanı oluşturan kentsel donatıların ergonomik ölçütlere uygun olarak tasarlanmasıyla gerçekleşir. Bu doğrultuda çalışmada, İstanbul ilinde kullanıcı çeşitliliği, kullanım yoğunluğu ve karma fonksiyonlu yapısı nedeniyle Kadıköy Rıhtım Meydanı mekânsal, görsel, termal ve işitsel konfor açısından incelenmiştir. Meydandaki ergonomik koşullar gözlem ve yerinde ölçüm yoluyla belirlenmiştir. Meydanı deneyimleyen kentlilerle alanda görüşülerek uygulanan kullanıcı memnuniyeti anketiyle detaylı bir değerlendirme oluşturulmuştur. Bu anlamda alanın engelli kullanımına uygun olmadığı gibi, işitsel ve termal konfor açısından da standartların oldukça gerisinde kaldığı ortaya çıkmıştır. Sonuçlar göstermektedir ki, kentsel donatıların tekil olarak ergonomik ölçütleri karşılaması meydanın kullanımında yeterli olmamakta, bütün olarak yeniden planlanması gerekmektedir. Kadıköy Rıhtım Meydanı gibi doğal çevre etkileşimi yoğun olan bir alanda temel ergonomik ve estetik ölçütlerden uzak meydan tasarımıyla karşılaşılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda öncelikle özel olarak Kadıköy Rıhtım Meydanı'nın ergonomik açıdan daha iyi bir seviyeye nasıl ulaşabileceği ve genel olarak kent meydanlarının tasarımında ergonominin nasıl katkı sağlayabileceği üzerine tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: