Atıf Sayısı
6
Görüntüleme
33
İndirme
8
Bu makalede XVI. yüzyılın ikinci yarısında yirmi bir yıl tahtta kalan, kitaplara ve tasvirli yazmalara olan merakı ile bilinen III. Murad’ın kütüphanesi için yazılmış madalyonlu şemseli on beş eser incelenmiştir. Manisa’da sancak beyi iken kendisine birçok telif ve tercüme eser sunulan III. Murad, tahta geçtikten sonra telif ve tercüme eserlerin yanı sıra özellikle resimli yazmaların hazırlanmasını da teşvik etmiştir. Kendisine ait resimli kitaplardan oluşan bir kitaplığı olduğu bilinen sultana ithaf/takdim edilen madalyonlu yazmalarda ‘hizâne, biresm, li-resm’ ifadeleri kullanılmıştır. Yazıda tespit edilen ve içerisinde madalyon olan eserler tarih, coğrafya, hadis, siyer, astroloji, ahlâk, tasavvuf, güzel sanatlar gibi birçok farklı alana aittir. Sultanın kitaplığı için hazırlanmış/sipariş edilmiş söz konusu eserlerin onu tasvirli iken beş tanesinde tasvir yoktur. Mehmed Suûdî’nin Metâli‘ü’s-Sa‘âde isimli eseri diğerlerinden farklı olarak sultanın kızları Fatıma ve Ayşe Sultan için hazırlanmıştır. Lâmiî Çelebi’ye ait İbretnâme dışındaki eserlerin hepsi III. Murad döneminde telif ve tercüme edilmiştir. Seyyid Lokman, Muhyî-i Gülşenî, Mehmed Suûdî ve Cenâbî Mustafa’nın eserlerini sultana sunduktan sonra belli bir miktarda ihsan aldıkları bilinmektedir. Bu durum madalyon kavramının sadece kütüphane için değil himaye geleneği için de kullanıldığını göstermektedir. Madalyonlu eserlerin büyük çoğunluğunun Türkçe olması ise sultanın telif ve tercüme eserlerde Türkçeye verdiği önemin bir göstergesidir. Yazıda madalyon kavramının farklı işlevlerde kullanıldığı iddiası üzerinde durulmuş ve sultanın kitaplığındaki eserler tespit edilmeye çalışılmıştır. Yöntem olarak da ilk önce III. Murad kitaplığına dair notlar aktarılmış, ardından madalyonlu eserler hakkında bilgi verilmiştir. Tespit edilen eserler incelenirken madalyonun görseli konmuş ve içerisindeki bilgiler Arabî harflerle dizilerek tercüme edilmiştir.
In this article, fifteen medallion-ornamented manuscripts prepared for the library of Murad III, who was known for his interest in books and illustrated manuscripts, were examined. While Murad III was the sanjak chief in Manisa, many books were presented to him and after his accession to the throne, he encouraged the preparation of books with illustrations whether written originally in Ottoman-Turkish or translated from other languages. The expressions such as ‘hizâne, bi-resm, liresm ' were used within the medallion-ornament in the manuscripts presented to the sultan, who had a library full of illustrated books. The medallion-ornamented manuscripts mentioned in the article belong to many different fields such as history, geography, hadith, sirah, astrology, ethics, sufism and fine arts. While ten of the books in question are illustrated, there are no illustrations in five of them. Unlike the others, Mehmed Suûdî's work called Metâli‘ü’s-Sa‘âde was prepared for the sultan's daughters Fatima and Ayşe Sultan. All of the works, except Ibretname by Lâmiî Çelebi, either were written or were translated during the reign of Murad III. It is known that Seyyid Lokman, Muhyî-i Gülşenî, Mehmed Suûdî and Cenâbî Mustafa received a certain amount of grants after having presented their works to the sultan. This shows that the medallion-ornament is used not only for the library but also for the patronage tradition. The fact that most of the medallion-ornamented books are in Turkish is an indication of the importance that the sultan gave to Turkish language. In the article, it is claimed that medallion-ornament in manuscripts was used for different purposes and the medallion-ornamented manuscripts in the sultan's library were listed along with the notes on Murad's library and the works with medallions. The images of the medallions and the Turkish translations of the texts within the medallions are also included.
Alan : Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
