Özet:

Fransız Devrimi ile birlikte başlayan ulusçuluk akımı, Türkiye Cumhuriyeti’nin düşünsel temellerinden birini oluşturmuştur. Böylece kurulan yeni Türk Devleti buna bağlı olarak ulus devlet yapısına sahip bir örgütlenme biçimiyle şekillenmiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarına bakıldığında Türk ulus kimliğinin Cumhuriyet’in temel felsefesi ve gerçekleştirilen Atatürk ilke ve devrimlerinin topluma benimsetilerek oluşturulmaya çalışıldığı görülmektedir. Türk ulus kimliğinin oluşum sürecinde, ulusal dil başta olmak üzere ortak bir kültürü benimsetebilmek özellikle çocuklara küçük yaşlardan itibaren ulusal bilinç aşılanmasıyla birlikte, ulus devlet kimliğinin kalıcılığı ve geleceği açısından da önem taşımıştır. Kamuoyu oluşturabilme, bilgilendirme ve toplumsal değişim süreçlerinde etkili olabilme gibi işlevlere sahip olması bakımından basın da bu dönemde uluslaştırma araçlarından biri olarak varlık göstermiştir. Cumhuriyet döneminde özellikle harf devriminin ardından basılı yayınların sayısında yaşanan artışa paralel olarak Türk ulus kimliğinin inşasında çocuk dergileri de aktif olarak rol oynamıştır. Bu çalışmada, harf devriminin ardından yayın hayatına başlayan Çocuk Sesi dergisinin araştırma kapsamında ulaşılabilen örnek üç sayısı içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Dergide, Cumhuriyet felsefesine ve Türk ulus kimliğine yönelik ne tür içeriklerin ve iletilerin çocuklara aktarıldığı ve buna bağlı olarak Türk ulus kimliği oluşum sürecinde nasıl bir Türk çocuğu tasarımı yapıldığının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın araştırma soruları şu şekilde oluşturulmuştur: Çocuk Sesi dergisinin içeriğinde ulus inşası bağlamında ne tür iletiler yer almaktadır? Çocuk tasarımı hangi ulusal, kültürel ve kişisel değerler kullanılarak yapılmıştır? Bu değerler hangi iletişim stratejilerinden yararlanılarak iletilmiştir?  Elde edilen bulgulara göre, Cumhuriyet’in ilk döneminde basının olduğu gibi çocuk dergilerinin de uluslaştırma araçlarından biri olarak varlık gösterdiğini, Çocuk Sesi dergisinde Türk ulus kimliğine ait unsurları barındıran bir Türk çocuğu tasarımı yapıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: