Özet:

Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçeleri pek çok böcek ve hastalık etmeninden dolayı zarar görmektedir. Bunların içinde yaprakbitleri (Hemiptera: Aphididae) önemli gruplardan bir tanesidir. Aphis craccivora Koch, Aphis gossypii Glover, Aphis spiraecola Patch, Aphis (Toxoptera) aurantii Boyer de Fonscolombe ve Myzus (Nectarosiphon) persicae (Sulzer) gibi türler genç turunçgil bahçelerinde zarara sebep olabilmektedir. Bu çalışmada bu yaprakbiti türlerinin bölgesel dağılımı, mevsimsel yoğunlukları, turunçgil türleri arasındaki tür ve yaş tercihleri Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay illerinde belirlenen 15 alt bölgede 2007 ve 2009 yılları arasında çalışılmıştır. Mandarin turunçgil türleri arasında en fazla tercih edilen tür olurken, altıntop ise bu türler arasında en az tercih edilen tür olmuştur. Mersin bölgesi turunçgil türleri içinde A. spiraecola en fazla limonda gözükürken, A. (T.) aurantii tüm turunçgil türleri içinde en fazla mandarinde tespit edilmiştir. Adana ve Hatay bölgesinde ise mandarin A. craccivora, A. gossypii, A. spiraecola ve A. (T.) aurantii türleri için en fazla tercih edilen turunçgil türü olmuştur. Farklı turunçgil yaşlarında yaprakbiti yoğunluklarında bölgelere göre farklılık görülmüştür. A. (T.) aurantii 11-20 yaş aralığında Hatay’da, 21-40 yaş aralığında ise Mersin’de en yüksek bulunma oranına sahip olmuştur. Turunçgil türlerinin varlığına paralel olarak yaprakbiti tür ve dağılımı da etkilenmiştir. Limon bu turunçgil türleri içinde A. spiraecola tarafından en çok tercih edilen tür olmuştur. Mersin ve Hatay bölgesine göre daha zengin bir bitki desenine sahip olan Adana’da farklı türlerde en fazla yaprakbiti yoğunluğu tespit edilmiştir. Aphis goosypii ve A. spiraecola’nın bahçelerde sadece bahar aylarında değil haziran ve temmuz aylarında da %30-40’lara varan bulaşıklık oluşturmaları ve yine sonbahar aylarında da yoğun gözükmeleri bu zararlıları dört mevsimin zararlısı yapmış durumdadır.

Anahtar Kelimeler: