Özet:

Metin şerhi geleneği edebiyatımızda önemli yer tutmaktadır. Anlaşılmasında zorluk bulunan edebî eserler veya şiirler şerh edilerek daha anlaşılır kılınmaya çalışılmıştır. Anlamı gizleme ve sanatlı söyleyiş divan şiirlerinde nesirlere göre daha kolay gerçekleştirilen bir sanatsal özelliktir. Edebî metin şerhlerinde yazar bir yandan edebî metni değişik açılardan açıklarken öte yandan şârihin beğenisini, ilmî ve kültürel seviyesini, eleştirel bakışını ve entellektűel kapasitesini yaptığı şerhle ortaya koymuş olur. Bostan şerhinde dönemin şiir tahlili anlayışına uygun olarak kelimeler ve ekler gramer açısından tahlil edilmiş, kelimelerin türü hakkında bilgi verilmiş, fiil kipleri üzerinde durulmuş, cümle türleri hakkında açıklama yapılmış ve kelimelerin anlamları üzerinde durulmuştur. Şerhedilen beyitte edebî sanatlardan biri geçiyorsa sanatın adı açıkça zikredilmiştir. Bazen kelimelerin anlamları sayılırken lügat anlamının yanında mecazî anlamda veya kinaye anlamında kullanılmış olduğu ifade edilmiştir. Kelime tahlilleri yapıldıktan sonra beyitin cümle anlamı verilmek suretiyle beytin şerhi tamamlanmış olur. Diğer beyitlerin şerhi ile eser tamamlanır. Bu makalede Sûdî’nin hayatı ve eserlerinden bahsedildikten sonra şerhte geçen edebî sanatlara yer verildi. Sûdî şerhinde genişçe yer alan gramer terimleri örnekleriyle anlatıldı ve gramer terimlerinin ne anlama geldikleri hakkında bilgi verildi.

Anahtar Kelimeler: