Özet:

Kantaron yağı Türkiye’ de yıllardır geleneksel olarak kullanılmaktadır. Kantaron yağının yara iyileştirici, ağrı kesici, enfeksiyon engelleyici özellikleri bulunmaktadır. Literatürde kantaron yağının özellikle yara iyileşmesine olan pozitif etkisi ile ilgili birçok çalışma vardır. Ancak şimdiye dek bu özelliklerin hangi yolaklar üzerinden olduğunu gösterir hayvan deneyleri içeren detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Çalışmamızda kantaron yağının yara iyileşmesi üzerine erken dönem (ilk 7 gün) ve geç dönem (ikinci 7 gün) etkisi fareler (mus musculus) üzerinde steril kesiler oluşturulup sütür edilerek gösterilmiştir. Farelerde oluşturulan yara yüzeyinde morfolojik olarak kantaron yağının erken dönem kullanımda pozitif etkisi olmakta, geç dönem uygulamada bu etki görülmemektedir. Bu bulgu kantaron yağının yara iyileşmesine yara oluştuktan sonraki ilk haftada pozitif etkisi olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Bu dönemde alınan dokulardan RT-PCR yöntemi ile anjiyogenez üzerinden yara iyileşmesinde rolü olan VEGFA, VEGFB, VEGFC, PDGFB ve FGF2 genlerinin gen ekspresyon profilleri incelenmiştir. Sonuç olarak erken dönemde VEGFA, VEGFB, VEGFC ve FGF2 genlerinin gen ekspresyonları artmakta, geç dönemde bu etki yalnızca VEGFA geninde saptanmaktadır. Erken ve geç dönemde bulunan gen ekspresyonu bulguları saptanan morfolojik özelliklerle korelasyon göstermektedir. Bulgular kantaron yağının erken dönem yara iyileşmesini anjiyogenezde rol oynayan VEGFA, VEGFB, VEGFC ve FGF2 üzerinden yaptığını göstermesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler: