Abstract:

Bu çalışma, sağlık alanında Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla 2004-2019 yılları arasında sağlık Ar-Ge harcamalarına ait düzenli verisi bulunan 10 ülke düzeyinde (Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Kore, Polonya, Portekiz, Slovakya, Türkiye, Romanya, Rusya ve Güney Afrika) analizler yapılmıştır. Ekonomik büyümenin temsilcisi olarak Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH); Ar-Ge Harcamalarının sağlıktaki temsilcisi olarak Sağlık Ar-Ge Harcamaları araştırma değişkenleri olarak ele alınmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin analizinde Panel Veri Analizi çerçevesinde En Küçük Kareler Testi, Granger Nedensellik Testi, Eş bütünleşme Testleri, FMOLS ve DOLS testleri uygulanmıştır. Sağlık Ar-Ge Harcamaları ile GSYİH arasında çift yönlü Granger tipi nedensellik ilişkisinin varlığı ve aralarında uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. FMOLS ve DOLS tahmin yöntemlerinden elde edilen temel bulgular, sağlık alanında araştırma ve geliştirme harcamalarının ekonomik büyüme üzerinde pozitif yönde etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma kapsamında değerlendirilen ülkelerde sağlık Ar-Ge harcamalarının/yatırımlarının ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Keywords: