Özet:

Amaç: Bu araştırmanın amacı Türkiye’de hemşireler tarafından akupresur uygulaması ile ilgili yapılan tezleri değerlendirmektir.   Yöntem: Bu retrospektif tipteki literatür araştırmasında 2016 yılına kadar olan hemşirelikte akupresur girişiminin kullanıldığı tezler Türkiye’de Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanı tarandı. Tarama yapılırken akupres, akupresör, akupressur ve akupresur anahtar kelimeleri kullanıldı. Bu araştırmada incelenen tezlerin araştırmaya alınma ölçütleri; başlığında akupres, akupresör, akupressur ve akupresur kelimelerinin yer alması, Hemşirelik ve/veya hemşirelik anabilim dalları tarafından yapılmış olmasıdır. Tezler yüksek lisans ve doktora tezleri olarak ayrıldıktan sonra kronolojik sırayla incelendi. Verilerin analizinde sayısal değerlendirmeler kullanıldı ve tezlerin yüksek lisans ya da doktora tezi oluşu, tezlerin yayın yılı, tezlerin amacı, örneklem grubu, örneklem sayısı, tezlerin dizaynı ve tezlerin sonuçları özetlendi. Bulgular: Türkiye’de akupresur kullanılarak yapılan ilk hemşirelik tezin 2005 yılında yapıldığı saptanmıştır. Tezlerin araştırma yöntemleri değerlendirildiğinde çoğunluğunun randomize kontrollü deneysel (14) olduğu sadece üçünün yarı-deneysel olduğu saptanmıştır. Yüksek lisans tezlerinde akupresurün bulantı-kusma ve ağrı üzerine etkinliği değerlendirilmiştir. Doktora tezlerinin çoğu randomize kontrollü deneysel olarak;  tezlerin çoğunluğu gebelerde ve kemoterapi alan hastalarda akupresur uygulamasının bulantı ve kusma üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapıldığı bulunmuştur. Diğer tezlerde ise akupresur uygulamasının yorgunluk, anksiyete ve kaşıntı üzerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Doktora tezlerin sonuçları incelendiğinde, çalışmaların ikisi dışında akupresur uygulamasının etkin bir yöntem olduğu belirtilmiştir. Sonuç: Tezlerin çoğunluğunda akupresur uygulamasının kullanım amacına göre etkili olduğu sonuca ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: