Özet:

Bu çalışma, kurutulmuş meşe yaprağı ile beslenen sığırlarda bazı klinik, hematolojik ve biyokimyasal parametreleri incelemek amacıyla gerçekleş!ırilmiştir. Çalışmada. Elazığ ili Gözeli ve Çortunlu köylerinde halk elinde yetiştirilen ve kurutulmuş meşe yaprağı (Ouercus infectoıia ve Quercus brantii) yedirilen (deneme grubu) X baş ve aynı köylerde kurutulmuş meşe yaprağı yedini meye n (kontrol grubu) 10 baş, 3-6 yaşlan arasında kültür melezi sığırlar kullanılmıştır. Kurutulmuş meşe yaprağı, sığırlara günlük 2 kg miktarında, saman ile kanştınlarak verilmiştir. Bu sığırların sistematik klinik ve bazı laboratuvar muayeneleri yapılmıştır. Laboratuvar muayenelen; rumen sıvısı (pH, toplam infusoriya sayısı, Ch düzeyi). bazı hematolojik (hematokrit değer, hemoglobin miktarı, toplam lökosit ve toplam eritrosit) ve biyokimyasal (serum K+, Na*, Cl", Ca++, inorganik P. Zn, Fe, kreatinin, BUN ve total protein) muayeneleri kapsamıştır.Tüm parametreler genel olarak sığırlar için bildirilen fizyolojik sınırlar içinde bulunmuştur. Bununla birlikte, klinik ve hematolojik muayenelerde deneme grubu hayvanların, rumen hareketleri ve toplam inlusoriya sayılan, hematokrit, toplam eritrosit ve hemoglobin değerlerinde p<0,05 düzeyinde azalma saptanmıştır. Biyokimyasal muayenelerde deneme grubu, K+, inorganik P, toplam protein, kreatinin ve BUN miktarlarında p<0,05 düzeyinde Önemli bir artış, Ca~ miktarında p<0,05 düzeyinde önemli bir azalış, Fe ve Zn miktarlarında önemli olmayan bir azalış bulunmuştur. Sonuç olarak, sığırlara bu miktarlarda kurutulmuş meşe yaprağı verilmesiyle sığırların bazı klinik, hematolojik ve biyokimyasal parametrelerinin fizyolojik sınırlar içerisinde kaldığı ve hayati düzeyde bir değişiklik oluşturmadığı kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: