Özet:

Bu çalışmada, “peyzaj ekolojisi” temelli peyzaj planlama yaklaşımı ve peyzaj yönetim modeli geliştirilmiştir. İlk olarak peyzaj planlamada, mekanı tanımlayıcı ölçütler olarak Doğal Süreçler müdahaleler , İnsan Etkinlikleri müdahaleleri ve Habitat Lekeleri belirlenmiş ve bu ölçütler “Peyzaj Kırılganlığı” açısından analiz edilmiştir. Analiz çalışmaları havzada altı ölçütle iklim, büyük toprak grupları, bakı, arazi yetenek sınıfları, arazi örtüsü, jeoloji belirlenen ekolojik birimlere göre yapılmıştır. Daha sonra elde edilen veriler ve analiz sonuçlarından yararlanılarak “peyzaj yönetim modeli” oluşturulmuş ve alana ilişkin bazı öneriler getirilmiştir. Planlamada ekolojik birimlerin kullanılmasıyla, en küçük homojen birimlerde sorunlar belirlenmiş ve öneriler ortaya konulmuştur. Uygulama aşamalarında, oluşturulan çizelgeler yardımıyla, plan kararları çalışma alanına aktarılmıştır. Planlamada, peyzaj ekolojisinin tanımlanması ile “çakıştırma modelinin” kurumsallaştırdığı geleneksel ekolojik planlama yaklaşımı değişmiştir. İnsan merkezli bu ekolojik planlama modelinde, insan kullanımları için peyzajın uygunluğu vurgulanmaktadır. Peyzaj ekolojisi fikir ve kavramlarının gelmesi, planlamada çevresel etik, sürdürülebilirlik, ekolojik uyum, ekolojik bütünlük ve çeşitlilik, ekolojik estetik ve fonksiyonel peyzajların korunması gibi değerlere doğru bir yönlendirmeyi başlatmıştır. Sonuç olarak, peyzaj kırılganlığının ortaya konulmasıyla elde edilen analiz sonuçlarının doğal kaynak yönetiminden orman ekosistemleri, suya dayalı ekosistemler vb. peyzaj planlama, şehir ve bölge planlamaya kadar çeşitli plan ve yönetim çalışmalarında uygulanabileceği kanıtlanmıştır

Anahtar Kelimeler: