Özet:

Özet. Bu çalışmada UV radyasyonun farklı dozlarının (260, 320 ve 400 nm) Allium cepa’da meydana getirdiği fizyolojik ve sitogenetik değişimler araştırılmıştır. Fizyolojik değişimler; çimlenme yüzdesi, kök uzunluğu ve ağırlık artışının ölçülmesiyle, sitogenetik değişimler ise; mikronukleus (MN) ve kromozomal hasar sayılarının ışık mikroskobu altında tespit edilmesiyle belirlenmiştir. Çalışmada sağlıklı ve yaklaşık olarak aynı büyüklükteki Allium cepa bulbları kullanılmıştır. Kontrol ve uygulama grubundaki tüm soğanlar çeşme suyunda çimlendirilmiş, uygulama grubundaki soğanlara UV’nin 260, 320 ve 400 nm dalga boyları uygulanmıştır. Sonuç olarak, UV radyasyon uygulamasının kök uzunluğu, ağırlık artışı ve çimlenme yüzdesini azalttığı bu azalışın ise dalga boyu ile ters orantılı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca UV radyasyon uygulamasının çeşitli kromozomal anormallikleri ve MN oluşumunu teşvik ettiği bu teşviğin ise DNA molekülünün UV radyasyonu en iyi absorbe ettiği 260 nm dalga boyunda daha fazla olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak günlük yaşamımızda güneş ışınları nedeniyle sürekli olarak maruz kaldığımız UV radyasyonun belli dalga boylarında toksik etkilere neden olabileceği Allium cepa test materyali kullanılarak gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.                                                                                                                                        Abstract. In this study the physiological and cytogenetic effects of different wave length of UV radiation (260, 320 and 400 nm) were investigated on Allium cepa. The physiologic changes investigated with the measurement of germination percentage, root length and weight gain, cytogenetic changes determined with micronucleus (MN) formation and chromosomal aberrations under a light microscope. Healthy and approximately equal sized Allium cepa bulbs were used in this study. All seeds of the control and treatment groups were germinated in tap water, and seeds of treatment groups treated with 260, 320 and 400 nm wave length of UV radiation. As a result, UV radiation treatment decreased the root length, weight gain and germination percentage and this increase were determined as inversely proportional to wavelength. UV radiation treatment also encougered various chromosomal aberrations and MN formation and this encouragement shows that DNA molecules absorb UV radiation at 260 nm wavelength as the best. As a result, we are constantly exposed UV radiation because of the sun's rays has toxic effects in certain wavelengths is demonstrated using the Allium cepa test material.

Anahtar Kelimeler: