Özet:

Kent ve mimarlık üzerine yapılan okumalar çoğunlukla belirli kırılma noktalarını esas alır. Demokrat Parti’nin iktidara geldiği 1950 yılı bu okumalar açısından önemli bir kırılma noktasıdır. İkinci Dünya Savaşıyla birlikte tek partili dönem tartışılmaya başlanmış, 1945 yılında çok partili yaşama geçilerek 1946 yılında çok partili seçimler gerçekleştirilmiştir. 1950 yılında yapılan seçimler sonucunda tek partili dönem sona ererek yeni bir dönem başlamıştır. Yeni dönemde devletçilik politikalarına son verilerek özel sektör ağırlıklı yeni bir ekonomik yaklaşımın benimsendiği, toplumsal yaşamda Amerika ile yakınlaşma olarak ifade edilebilecek yeni bir yaklaşımın etkili olduğu görülmektedir. Demokrat Parti iktidarının sona erdiği 1960 yılı bir diğer kırılma noktasıdır. Yeni dönem, sosyal devlet ilkesinin ve planlı ekonomik politikaların hayata geçirildiği, gençlik örgütlenmelerinin ve Amerika karşıtı hareketlerin güçlendiği bir zaman aralığına karşılık gelir. 1950-1960 yılları arasına tarihlenen Demokrat Parti iktidarı tüm alanlarda olduğu gibi mimarlık alanında da önemli değişimlere neden olmuş, gerek yol açtığı yeni mimari arayışlar gerek ortaya çıkan yeni yapı türleri, gerek kentlerde yaşanan imar hareketleri nedeniyle birçok çalışmaya konu oluşturmuştur. Bu yazıda ele alınan Ulus İşhanı ve Emek İşhanı bu dönemin yeni yapı türlerini örnekleyen iki yapıdır. Yazı kapsamında, son yıllarda önemli bir gündem oluşturan bu iki yapı, kentsel ve mimari açıdan ayrıntılı bir değerlendirmeye tabi tutularak, dönemsel bir okuma gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: