Özet:

Hz. İbrâhim (as), tevhit inancını yaymak için başta Bâbil hükümdarı Nemrut olmak üzere pek çok kişiyle mücadele etmiş, hayatı bu mücadeleler içerisinde geçmiş, yaşamı boyunca nice imtihanlarla karşı karşıya kalmıştır. Bunlardan birisi, belki de en zor olanı da oğlunu kurban etme emrini alması, yani zebîh meselesiyle imtihan olmasıdır. Zebh, kurban etmek, kesmek anlamına gelirken zebîh ise kurbanlık, kurban edilen/kesilen anlamına gelmektedir. Zebîh (أَذْبَحُكَ/seni kurban ediyorum) ifadesi şeklinde Kur’ân’ı Kerim’de Hz. İbrâhim’in kurban etmek için kesim yerine götürülen oğlu için kullanılmaktadır. Bu olayın gerçekleşmiş olması şüphesiz bir hakikattir. Ancak oğlun kim olduğu ise tartışılmaktadır. Bu nedenle bu konu bu çalışmada araştırılarak kurbanlık oğlun hangi oğul olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kur’ân’ın Saffât sûresinde ifade edilen zebîh meselesinin öne çıkan iki adayı vardır. Adaylardan ilkini İsmâil (as) oluştururken diğer tarafını ise kardeşi İshak (as) oluşturmaktadır. Yine bu çalışmada aynı zamanda babaları tarafından kurban edilme emrini aldıktan sonra emre itaate önem veren, bu emre muhatap olduğu için annesinin üzülmesinden endişe duyan oğulun bu iki oğuldan hangisinin olduğunu ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Kur’ân’ın ilgili âyetleri incelenmiş ve konu ile ilgili literatür taraması yapılmış, bu tarama sonucu kaynaklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Yaşanmış bu öykünün önemini vurgulayan muhaddis ve müfessirlerin yorumlarına başvurulmuş, tarama yapılırken sadece İslâmî kaynaklarla yetinilmemiş, bu konu hakkında Ehl-i Kitap dediğimiz diğer din mensuplarının kaynakları incelenerek bu konu hakkındaki görüşlerine de değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler: