Abstract:

Bu çalışmada, toplam alan manyetik anomaliler (TMA) kullanarak izole ve manyetize olmuş jeolojik yapıların ölçüm profili düzlemindeki yatay uzaklığı, derinliği ve yapı geometrisi gibi model parametrelerinin hesaplanabilmesi için gelişmiş lokal dalga sayısı (GLDS) tekniği sunulmuştur. Teknik, ölçülen TMA’lerin analitik sinyal genliğini (ASG) ve birinci- ve ikinci-dereceden yatay ve düşey türevlerini kullanmakta ve ardından manyetik anomaliye neden olan kaynağın doğası hakkında herhangi bir ön bir bilgiye ihtiyaç duymaksızın model parametrelerini kolay bir şekilde hesaplamaktadır. Ayrıca, mıknatıslanma ve ortam manyetik alan doğrultularının (eğim ve sapma açıları) sonuçlar üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır. GLDS tekniğinde yapı geometrisi, yani yapısal indeksi (kontak/fay, dayk, yatay silindir ve küre) bir önceki hesaplamalardan elde edilen yapı derinliği ve yapının profil düzlemindeki yatay uzaklığı yardımıyla hesaplanmaktadır. Bazı basit şekilli jeolojik modellerden üretilen TMA’lerle gerçekleştirilen teorik uygulamalar tekniğin kullanışlılığını göstermiştir. Ayrıca, gerçek veri uygulaması olarak Türkiye’ninbüyük demir rezervlerinden biri olan Kesikköprü-Bala demir yatağında (Orta Türkiye) ölçülmüş TMA analiz edilmiştir.  Manyetik özellikçe zengin mafik kayaçları ve demir cevherini içeren manyetize olmuş kaynak yapı derinliği 21.39 m olarak hesaplanmıştır. Yapısal indeks değerleri ise dayk-benzeri veya dayk ve yatay silindir arası manyetize olmuş bir yapıyı işaret etmiştir. Bu bulgular yeni yayınlanmış bir çalışmanın sonuçlarıyla da uyumludur.  Bu nedenle, TMA’lerden hızlı ve güvenilir model parametreleri kestirimi yapabilmek için GLDS tekniğinin kullanımı ters çözüm çalışmalarına bir alternatif veya destekleyici çalışma olarak önerilmektedir.

Keywords: