Abstract:

16. yüzyılın sonlarında İstanbul'un Fatih Davutpaşa semtinde kurulan Abdal Yâkub Tekkesi, 17. yüzyılın son çeyreğinde Şeyh Enfi İbrahim Efendi ile Halvetî, oğlu Şeyh Mehmed Rızâ Efendi ile Kadirî Tarikatı’na geçmiş ve tekke şeyhleri Enfizade ailesinden çıkmıştır. 18. yüzyılın ünlü sadrazamlarından Hekimoğlu Ali Paşa, cami, kütüphane, sebil ve çeşmelerden oluşan külliyesinin bir parçası olarak bu tekkeyi yeniden yaptırmıştır Hekimoğlu Ali Paşa, İran ve Avusturya'da zaferler kazanmış bir komutan, reformcu ve iyi bir devlet adamı olmasının yanı sıra kültür ve sanat hamisi bir koleksiyoncu idi. Ayrıca Kadirî tarikatı mensubu veya muhibbanı olan bir derviş ve elbette Mehmed Rızâ Efendi de şeyhiydi. Ali Paşa, şeyhi için yaptırdığı hamam, mutfak ve odaların yanı sıra camisinin Cuma vaizliğini de ona ve ailesine tahsis etmiştir. Paşa gibi iyi bir koleksiyoner olduğu anlaşılan Mehmed Rızâ Efendi, babasından intikal eden kitaplarının da olduğu koleksiyonunu 1740 yılında Hekimoğlu Ali Paşa Camii minberinin arkasında, dervişlerin uzleti için ayrılan hücrede muhafaza ve istifade edilmeleri şartıyla vakfetmiştir. Bu koleksiyonda tefsir, fıkıh, tasavvuf ve edebiyat gibi alanları ihtiva eden 299 kitap yer almaktaydı. Bugün Şeyh'in vakıf mührünü taşıyan bir kitap Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi'nin Esad Efendi bölümünde, beş kitap ise Hekimoğlu Ali Paşa Camii bölümünde yer almaktadır.

Keywords: