Abstract:

Dinamik bir yapıya sahip zorlu piyasa koşulları; işletmeleri, bu piyasadan paylarını alabilmek ve varlıklarını sürdürebilmek için tüm süreçlerini iyi yönetmeye zorlamaktadır. İşletmelerin bu yönde yaptığı çalışmalar oldukça önemlidir.  İşletmeler, şirketin girişimci yeteneklerini, stratejik çevik yapısını ve rekabet zekâsı uygulamalarını piyasaya uyum sağlamak adına kullanmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla anket yöntemi uygulanmıştır. TRA1 düzey 2 bölgesinde yer alan Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinde faaliyet gösteren orta ve büyük ölçekli işletmeleri kapsayan bu çalışma ile işletmelerde stratejik çeviklik ve rekabet zekâsının şirket girişimciliği üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda şehirlerin Sosyal Güvenlik Kurum’larından alınan veriler ışığında 119 işletmeye yüz yüze anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Katılımcı işletmelerden elde edilen anket verileri SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Tüm bulgular 0.05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Katılımcıların demografik bilgileri için frekans dağılımları, değişkenlere ilişkin aritmetik ortalamalar ve standart sapmalar verilmiştir. İşletmelerde stratejik çeviklik ve rekabet zekâsının şirket girişimciliği üzerinde etkiye sahip olup olmadığını anlamak için çoklu regresyon analizleri yapılmış olup regresyon katsayılarına göre işletmelerin odaklanması gereken değişkenler sıralanmıştır. Analizler sonucunda stratejik çevikliğin, stratejik çevikliğin alt boyutlarından olan teknoloji yeteneğinin, rekabet zekâsının ve rekabet zekâsı alt boyutlarından olan rekabet zekâsı kapsamının şirket girişimciliği üzerinde etkili oldukları sonucu elde edilmiştir. Ayrıca, şirket girişimciliğini etkileyen en güçlü değişkenin rekabet zekâsı olduğu saptanmıştır. Bu sonuçtan hareketle kuruluşların müşterilerden, tedarikçilerden, rakiplerden ve iş ortamından bilgi toplamasına ve bunları bilgiye dönüştürmesi sürecinde yer alan faaliyetlerin arttırılması ve yöneticilerin çalkantılı ortamlarla ilgili zorluklarla yüzleşmek ve rekabet avantajı yaratmak için dinamik yetenekleri geliştirmek, işletmelerin girişimsel faaliyetlerinin önemli ölçüde artırabileceği söylenebilir. Bunun yanı sıra çalışma sonucunda literatürdeki stratejik çeviklik, rekabet zekâsı ve şirket girişimciliği üzerine yapılmış olan kompleks kavramların ortadan kaldırılması ile tanımlamaların daha net anlaşılmasına fayda sağlayacağı söylenebilir.

Keywords: