Özet:

ÖZET Bu çalışma, Muş-Alpaslan Devlet Oretme çiftliği killi toprağına organik materyal ve kireç ilavesinin agregat stabilitesi iizerine etkisini tesbit emek amacı ile yürütülmüştür. Çalışma konusu toprak; killi bir t~kstür (% 69,7 kil), halif alkali bir reaksiyon, %0,3 kires, %2,1 organik madde ve 50 me/IOO g. katyon ıleğişim kapasitesine sahiptir. Hava kurusu toprak ağırlığı esas alınarak, organik materyalolarak öğütülmüş arpa samanı « 1 mm.) %0,1,2, 4, 8 ve 12 oranlarında ve laboratuvar derecesinde CaC0 3 %0, 1 ve 2 oranlarında toprağa karıştırılmıştır. Laboratuvar koşullarında' faktoriyal deşende dört tekrarlamalı olarak, topraklar üç günde bir tarla kapasitesine damıtık su 'le ıslatılmak suretiyle dokuz ay inkübasycma tabi tutulmuştur. Oç ayda bii toprak örnekleri alınarak agregat stabilitesindeki değişmeler izlenmiştir. Her düzeydeki meateryal ilavesi kombinasyonu koşulunda en yüksek agregat stabilitesi değeri ilk üç aylık inkübasyon sonunda elde edilmiştir. Bu ölçüm sonuçlartnın istatistik analizine göre, toprağa arpa samanı ilavesi agregat stabilitesini % .ı seviyesinde önemli pozitif yönde ve kireç ilavesi ısıanma ştabilitesini %5 ve ıslanma mekaniksel stabi/iteyi % i seviyesinde önemli negatif yönde etkilemiştir. Orgcmik materyal ile kireç önemli bir interaksiyon göstermemişti/'. En yüksek oranda (% 12) arpa samanı ilavesi ile, kireç iltiveli veya ilaııesiz, toprak agregatlannın ıslanma stabilitesi %90'a ve ıslanma+mekaniksel stabilite ise % 85e ulaşmıştır. SUMMARY EFFECT OF THE ADDITIONS OF ORGANIC MATERIAL AND.LIME ON THE AGGREGATE STABILİTY OF THE CLAY SOIL TAKEN FROM MUŞ-ALPASLAN STATE PRODUCTION FARM The purpose ofthis study was,to determine the effects of the·additions of organic material and lime on the aggregate stabiliıy of the day soi! taken from Muş_ AlpaslanState Production Farm, in eastem Turkey. The soii subject for this study has aday texture -(69,1 ~ c1ay),· slight alkaline reaction. lime content of 0,3 ~, organie matter eontent of 2,1 %, and 50 mejlOO g. catian exchange capacity. Ground barley straw, as organjc material, at the rates of O, I, 2,. 4, 8, and 12 %and laboratory grade of CaC03 at the rates of 0,1, -and 2 %was mixed with the soil, on the basjs of air-dried soil weight. In faktorial design with four rep1ications, the soils were ineubated for total of nine rnonths, by watering with distilled water once in every three days under laboratory corditions. The soils were sampled with three-month intervals in order to trace the changes in aggregate stability. of the soil. With all the combinations of the additions, thehighest values of aggregate stabitity were obtained after the first three months of incubation. According to the !;tatistical analysis of these results of the aggregate stability measurements by wet-sieving, the adition of barley stra.w cau.;.ed significiant (P < 0,01)' increase in the ageregate stability while the addition of lime caı:ısed decrease in aggregate stability, the effect bei.ng significiant at the level of 5 % for the stability against wetting and at the revelaf i %for the stability against weting + mechanieal effeet it was not obtained any significiant interaction between organie material and lime. With barley straw of 12 %, the aggregate stability of the soil increased ni? to 90 %for the effect of wetting and up to 85 %for the wetting + mechanical effect with or without lime addition.

Anahtar Kelimeler: