Özet:

İsmail Hakkı Bursevî, Şerh-i Pend-i Attâr isimli eserini 17 Ramazan 1136’da tamamlamıştır. Ömrünün son yıllarında yazdığı bu eserinde derin bilgi ve birikiminden yararlanmış olmalıdır. Eserlerinin büyük bir kısmı tasavvufla alâkalıdır. İsmail Hakkı’nın şerh sahasında başarılı olması ve bu kadar çok eser kaleme almasında mutasavvıf kimliğinin büyük etkisi olmuştur. Düşüncelerini ifade edebilmek için şiiri ve sözü vasıta kılmıştır. Feridüddin Attâr’ın Pendnâme’si yazıldığı dönemden itibaren Şark- İslâm kültürüne tesir eder. Nasihat etme, küçük kısa hikâyelerle okuyucuya ders verme gelenek halini almıştır. Eser Türk halkı tarafından sevilerek okunmuş bir ahlâk kitabıdır. Pendnâme’nin Türkçe tercümeleri yanında şerhleri de yapılmıştır. İsmail Hakkı aynı zamanda medreselerdeders kitabı olarak da okutulan Pendnâme’ yi şerh etmiştir. Çalışmamızda İsmail Hakkı’nın eseri tanıtılırken şerh ederken kullandığı metot hakkında da bilgi verilmiştir. Ayrıca günümüzde İran’ da basılan Pendnâme metni ile İsmail Hakkı’nın eserinde esas aldığı Pendnâme metni karşılaştırılmıştır. Türk Edebiyatı’nda yazılan şerhlerin ansiklopedik eserler olduğu bilinen bir şeydir. Sonuç olarak Şerh-i Pend-i Attâr hakkında genel bir değerlendirme yapmaya çalıştık. İsmail Hakkı edebiyatımızda şerh sahasında önemli bir yere sahiptir. Mesnevî ve Muhammediyye gibi Türk halkı tarafından asırlarca okunmuş iki büyük esere şerh yazmıştır. Eserini didaktik gaye ile kaleme aldığı cümle aralarında yaptığı uyarı ifadelerinden anlaşılmaktadır. Pendnâme metniyle yaptığımız karşılaştırmadan anlaşılmaktadır ki büyük bir titizlikle metni kurmuş, nüsha karşılaştırmaları yapmış ve bilgi birikiminden yararlanarak eserini meydana getirmiştir.

Anahtar Kelimeler: