Özet:

Amaç: İnme sonrası genellikle bilişsel bozukluklar ortaya çıkar. Bu çalışmanın birincil amacı, ilk ve tekrarlayan inmeli hastalarda bilişsel bozuklukların prediktörlerini belirlemek; ikincil amacı, bu hastalarda 4-haftalık geleneksel ve bilişsel rehabilitasyon programı sonrası fiziksel, emosyonel ve bilişsel fonksiyonlarda, uyku ve yaşam kalitesinde oluşan gelişmeleri ortaya koymak ve karşılaştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Hastalar, ilk inme (n=21) ve tekrarlayan inme (n=18) olarak 2 gruba ayrıldı. Bilişsel işlevsellik; anlık ve gecikmeli hatırlama, dikkat, sözel olmayan akıl yürütme, apraksi bileşenlerini kapsayan bir nöropsikolojik test bataryası ve Mini Mental Test (MMT) ile ölçüldü. Fiziksel fonksiyon, duygudurum, uyku kalitesi ve yaşam kalitesi sırasıyla Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği (FBÖ), Beck Depresyon Ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ve Nottingham Sağlık Profili ile değerlendirildi. Hastalara, hem geleneksel hem de bilişsel rehabilitasyon programı uygulandı. Başlangıçta (T0) ve 4 haftalık programdan sonra (T1) değerlendirildi. Bulgular: Yaş, MMT ile her iki grupta, sözel çağrışım çiftleri-1 ve Raven Standart Progresif Matrisler Testi ile sadece Grup-2’de negatif ilişkili idi. Her iki grupta da sol hemiplejik taraf ile sözel çağrışım çiftleri-1 ve sözel çağrışım çiftleri-2 arasında pozitif bir ilişki vardı. Sayı dizisi testi, motor, toplam FBÖ puanları, duygusal reaksiyonlar ve sosyal izolasyon alt grupları T1’de Grup 1 lehine daha iyi gelişti. Sonuç: Yaş ve hemiplejik taraf kognitif bozuklukların güçlü prediktörleridir. Genç hastalarda kognitif durum daha iyiyken, sağ hemisferik lezyonu olan hastalar daha iyi sözel sonuçlara sahiptir. Bilişsel programların dikkat becerilerini içermesi, ilk inmeli hastalarda rehabilitasyonun etkinliğini artırabilir.

Anahtar Kelimeler: