Özet:

Akkaraman kuzularda bakır yetersizliğinin ve rasyona bakır ilavesinin bazı hematolojik parametreler, yapağı verimi, yem tüketimi ve canlı ağırlık artışına ilişkin parametreler üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlandığı bu çalışmada 3 aylık toplam 18 adet Akkaraman erkek kuzu kullanıldı. Hayvanlar; kontrol (K), bakırca yetersiz (Cu-) ve bakır ilaveli (Cu+) olmak üzere 3 eşit gruba ayrıldı. Altı aylık araştırma süresince K ve Cu- grupları 11 mg/kg, Cu+ grup 25 mg/kg bakır içeren rasyonla ad libitum olarak beslendi, Cu- gruba ilk 35 gün Amonyum tetratiyomolibdat (ATTM) günde bir kez deri altı verilirken, daha sonra araştırma bitene kadar yemlerine 30 ppm Molibden ve 250 ppm sülfat ilave edildi. Kan örnekleri jugular venden 6 ay süreyle ayda bir kere alındı. Alyuvar sayısı 3 ve 6. aylarda, ortalama alyuvar hemoglobin derişimi 3., 5. ve 6. aylarda, hemoglobin miktarı ve plazma bakır seviyesi 2. aydan itibaren çalışma bitene kadar bakırca yetersiz grupta diğer gruplara nazaran önemli oranda daha düşük kaydedildi. Buna karşın, sedimentasyon hızı 3 ve 4. aylarda daha yüksek bulundu (p < 0,05). Yem tüketimi, yapağı verimi ve canlı ağırlık artışına ilişkin parametreler yönünden gruplar arası farklılık istatistiksel açıdan önemsizdi (p > 0.05). Sonuç olarak elde edilen bulgular; bakır yetersizliğinin ve rasyona bakır ilavesinin bazı hematolojik parametreler, yapağı verimi yem tüketimi ve canlı ağırlık artışına ilişkin parametrelerde meydana gelen değişikliklerin ortaya konması ile bu konuda yapılacak çalışmalara kaynak teşkil etmesi bakımından yararlı olacağı kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: