Osmanlı İmparatorluğu’nda tütün ve kahve tüketimi, tütünün yasaklanması, kahvehânelerin dönemsel olarak kapatılması sosyal ve ekonomik tarih bakımından verimli bir çalışma alanı sunmaktadır. Bu iki metanın tüketimini hukuk tarihi açısından değerlendiren eserler ise nispeten azınlıktadır. Bu makalenin amacı Osmanlı İmparatorluğu’nda 17. yüzyılda tütün içme yasağını ve kahvehânelerin kapatılmasını hukuk tarihi çerçevesinden incelemektir. Tarihçi Naîmâ Mustafa Efendi (ö. 1716) bu yasakların arkasında İstanbul ulemâsından Kadızâde ailesini işaret etmiş Sultan IV. Murad’ın (ö. 1640) Kadızâde Mehmed Efendi’nin (ö. 1635) görüşlerinden yararlandığını belirtmiştir. Öte yandan dönemin arşiv kaynakları arasında çeşitli mühimme defterleri ve şer‘iye sicillerinde konuyla ilgili örnekler dikkate alındığı zaman, yasakların muhafazakâr bir fikir akımının yayılmasından ziyade, Osmanlı hukuku ve İslâm hukukunun bazı temel ilkelerinin uygulanmasına dayandığı net bir biçimde anlaşılmaktadır. Makale, tütün tüketimi ve kahvehâne konusunda hukuk uygulamasının “kamu düzeni” olarak ifade edilebilecek bir değeri dikkate alındığı üzerinde durmaktadır. Makale yasağın uygulanma şekline yönelik olduğu için kullanılan kaynaklar, kanunnâme, ferman ve fetva gibi düzenleyici metinlerin yanı sıra, ağırlıklı olarak mühimme defterlerindeki emirler ve şer‘iye sicillerinden oluşmaktadır. Mühimme defterleri merkezî yönetim tarafından düzenlenen emirlerin bir kopyasını içermektedir bu nedenle devletin yasaklar konusunda genel politikasını gösterebilir. Şer‘iye sicilleri ise genel bir kuralın taşrada ne şekilde uygulandığını anlamaya yardımcı olabilir. Bu çalışmada, mekân olarak başkente nispeten uzak olan Ayntâb/Antep mahkemesindeki uygulamayı incelemek tercih edilmiştir. 17. yüzyılda Ayntâb şer‘iye sicillerinde tütün tüketimi ve kahvehânelerin yasaklanmasına dair hangi hukukî kriterlerin dikkate alındığı makalede cevaplanmaya çalışılan sorulardan biridir.
The consumption of tobacco and coffee in the Ottoman Empire, the prohibition of tobacco, the periodic closure of cafés offer an efficient workplace in terms of social and economic history. Those who are in the mind of the two of these works are relatively minor. The purpose of this article is to examine the ban on tobacco in the 17th century in the Ottoman Empire and the closure of cafés from the legal framework. History of Naimâ Mustafa Efendi. 1716) behind these prohibitions, the family of Kadızâde from the Istanbul ulemâs pointed out; Sultan IV. of Murad. 1640: The Lady of Mehmed Efendi. 1635 He said that he was able to take advantage of his opinion. On the other hand, when the archive sources of the time take into account the various amounts of the subject in the munitions and sheriff records, it is clear that the prohibitions are based on the application of some fundamental principles of Ottoman law and Islamic law, rather than the spread of a conservative ideology. The article stands on considering the value that the law enforcement on tobacco consumption and coffee shop can be expressed as a "public order". As the article is aimed at the way the ban is applied, the resources used consist of regulatory texts such as law, ferman and fetva, as well as, mainly, orders and records to sher in the ammunition books. The puzzles contain a copy of the orders organized by the central government; therefore, it can show the state’s general policy on prohibitions. The records to Sher can help you understand how a general rule is applied in the sher. In this study, it was preferred to examine the practice in the Ayntâb/Antep court, which is relatively far from the city as a place. In the 17th century, Ayntâb is one of the questions that was tried to be answered in the article where the legal criteria for the ban on tobacco and coffee shops were taken into account.
Alan : Hukuk
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|