Özet:

Bu çalışmada Anadolu’da 13. yüzyıl başında ortaya çıkan ve 20. yüz yıla kadar yaşayan bir kurumun siyasal yaşam içindeki yeri değerlendirmektedir. Sözü edilen kurumun ahilik kurumudur. İlk akla gelecek soru ahiliğin siyasal bir yönü olup olmadığıdır. Bir başka önemli soru da böyle bir kurumun, var olduğu uzun dönemde nasıl değişiklikler geçirdiğidir. Bu çalışmada ahiliğin değerlendirilmesi Anadolu’da yaşanmış olan toplumsal ve kurumsal dönüşümlere paralel olarak ele alınmıştır. Ayrıca sonuçta bugünün siyasal kavramlarıyla da bir değerlendirmeye yer verilmiş ve şu sonuca ulaşılmıştır: Osmanlı Devleti'nin kuruluşu döneminde siyasal bir unsur olan Ahi örgütlenmesinin İmparatorluk döneminde tamamen bir meslek örgütü haline geldiğini düşünürsek padişahlıkla ilişkisini baskı grubu siyasal iktidar ilişkisine benzetebiliriz. Oluşturdukları loncalar aracılığıyla kendilerini koruyan ve devletle ilişkilerini düzenli hale getiren Ahilerin devletle karşılıklı bir etkileşim içinde olduklarını belirtmeliyiz. Cumhuriyet Dönemi başında Ahi Zaviyelerinin de bütün Tekke, Türbe ve Zaviyeleri kapatan bir kanunla kapatıldığını ve yasaklandığını biliyoruz. Onun için Cumhuriyet Dönemi boyunca Anadolu köylerinde "yaran odası" olarak adlandırılan köy odalarında geleneksel olarak Ahilik ilkelerinin canlı tutulduğunu görüyorsak da, Ahilik, örgütlü bir güç olmaktan çıkmış folklorik bir kalıntı haline gelmiştir.

Anahtar Kelimeler: