Özet:

Bu çalışma, 2000-2001 yıllarında Türkiye zeytin fidancılığının %82'sini kapsayan Bursa, Balıkesir ve Aydın illerindeki zeytin fidanlıkları ile Orhangazi (Bursa)'deki bazı damızlık zeytin bahçelerinde yapılmıştır. Çalışmanın amacı Verticillium Solgunluğu'nun varlığını ve neden olan etmeni tespit etmek, patoj enisite ve yaygınlık oranını saptamak, solgunluğa karşı toprak solarizasyonunun etkisini belirlemek üzere Verticillium izolatlannın gelişimi ile sıcaklık arasındaki ilişkiyi in-vitro'da saptamak amacıyla yapılmıştır. 2000 üretim yılında Haziran ve Eylül aylan başında Bursa, Balıkesir ve Aydın illerinde incelenen toplam 17 fidanlıktan alınan hastalık belirtisi gösteren örneklerden Verticillium spp. izole edilememiştir. Ertesi yıl Mayıs 2001 'de alınan örneklerden yapılan izolasyon çalışmalarında Orhangazi' deki 9 fidanlığın 4'ünde ve 10 damızlık zeytin bahçesinin de 5'inden Verticillium spp. izolatları elde edilmiştir. Yapılan tanılama çalışmalarında etmenin Verticillium dahliae olduğu saptanmıştır. Elde edilen V. dahliae izolatlarının pamuk bitkilerinde patojeniseteleri yapılmış ve bütün izolatlann patojen olduğu saptanmıştır. V. dahliae izolatlannın pamuk bitkisine ait hastalık indeks değerleri 1.7-4.0, patlıcan bitkisine ait değerler ise 0.8-4.1 arasında bulunmuştur. V. dahliae'nin yaygınlık oranı, Orhangazi'deki fidanlıklarda %44.4, damızlık zeytin bahçelerinde %50 olarak saptanmıştır. Etmen ayrıca Aydın'da Sultanhisar İlçe Tarım Fidanlığının damızlık zeytin bahçesinde de tespit edilmiştir. Tespit ettiğimiz 12 V. dahliae izolatın 11 'inin tek spor kültürleri elde edilmiştir ve tek spor izolatlannın farklı sıcaklıklardaki gelişimleri değerlendirilerek V. dahliae'nin en iyi 15-20 °C'de geliştiği, 35 °C'de ise herhangi bir gelişmenin olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: