Özet:

Amaç: Obezite ve aşırı kilo prevalansı tüm dünyada giderek artmaktadır. Türkiye'de obezitenin etkin bir şekilde önlenmesi ve yönetimi için obezite ve ilişkili faktörler arasındaki ilişkilerin daha iyi anlaşılması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı obezite prevalansını ve obezite ile ilişkili faktörleri belirlemek ve obeziteyi önleme stratejilerine katkıda bulunmaktır. Materyal ve method: Toplum temelli, kesitsel çalışma Türkiye'nin doğusunda gerçekleştirilmiştir. Örneklem büyüklüğü, toplam 128.706 haneden %95 güven aralığında %3 sapma ile 1058 hane olarak hesaplanmıştır. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, obezite için risk faktörleri ve antropometrik ölçümleri anket formu ile elde edildi. Risk faktörlerini belirlemek için “WHO STEPwise yaklaşımı sürveyans anketi temel alınmıştır. Bireylerin vücut kitle indeksi fazla kilo ve obezite tanısında, bel çevresi ise santral obezite tanısında kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 18 yaş üstü 1679 katılımcının %55,9'u (n=938) kadın ve %44,1'i (n=741) erkekti. Fazla kilolu olma ve obezite prevalansı sırasıyla %34.0 ve %31.7 idi. Obezite prevalansı kadınlarda (%40.9) ve aşırı kilo prevalansı (%34.0) erkeklerde daha yüksekti. Santral obezite prevalansı %15.1 idi. (kadınlarda %13,5 ve erkeklerde %17.0). Bel-kalça oranına göre katılımcıların %44,1'i kardiyovasküler hastalıklar açısından riskli bulundu. Evli olmak (OR, 1.95; %95 GA, 1.34-2.85), ev hanımı olmak (OR, 2.33; %95 GA, 1.49-3.64), sigara içmiyor (OR, 1.40; %95 GA, 1.05-1.87), düşük eğitim düzeyi (özellikle okuma yazma bilmeyen) (OR, 2.30; %95 GA, 1.27-4.14), yaş, özellikle 45-54 yaş aralığı (OR, 10.27; %95 GA, 5.91-17.83) ve hipertansiyon (OR, 1.25; %95 GA, 0.25-0.40) obezite için bağımsız risk faktörleriydi. Sonuç: Çalışmamıza katılanların yaklaşık üçte biri obez ve üçte biri fazla kiloluydu. Obezite oranı kadınlarda, aşırı kilo oranı erkeklerde daha yüksekti. Fazla kilo ve obezite prevalansı, çalışma popülasyonunda ciddi bir problem olarak görünmektedir. Mevcut çalışma verilerine dayanarak, halk sağlığını iyileştirmek için aşırı kilo ve obezite prevalansını azaltmak için derhal önlem alınmasını öneriyoruz.

Anahtar Kelimeler: