Özet:

Sövgü veya küfür, genel anlamda herhangi bir kişinin çeşitli sebeplerle muhatap olduğu ve kendi canını yakacak derecede sorun yaşadığı biri ya da birilerine karşı, yine can yakmak, intikam almak amacıyla dile getirilen kötü, incitici sözler olarak tanımlanmaktadır. Sövgünün birinci amacının muhatabın canını yakmak veya onu aşağılamak olması, zaman içinde can yakma ve incitme amaçlı söylenen sözlerin insanların hayal dünyasına göre değişmesini, çeşitlenmesini sağlamıştır. Bu çeşitlilik içinde sövgünün yöneldiği kişinin yaşı, cinsiyeti, fiziksel özellikleri gibi birçok etken sövgü sözlerinin değişmesine ve duruma göre farklı nitelikteki kişilere yönelmesine neden olmuştur. Buna ek olarak sövgünün yöneltildiği kişilerde sövgü sözlerinin içeriği de dikkat çekicidir. Zira sövülen kişilerin kutsal değerlerine, mahremiyetine veya kişiliğine olmak üzere farklı amaçlarla söylenen sövgü sözleri vardır.

Sövgü sözleri etrafında gelişen sövgü veya küfür dili üzerine Türkçede son yıllarda artan dil ve kültür incelemeleri mevcuttur. Bu çalışmaların bir bölümünün özellikle sövgü veya küfür ile argoyu karşılaştırıp sövgünün ayrı bir dil ve inceleme alanı olduğunu vurgulamaları dikkate değerdir. Hem argo hem de sövgü, genel olarak toplumlar tarafından ayıp, yasak kabul edilen, söylenmesi hoş karşılanmayan sözleri içerir. Dolayısıyla her ikisi de toplumun genel hassasiyetini çeken konular üzerinden gerçekleşir. Burada özellikle cinsel tabirler sövgü sözlerinin ana kaynağını oluşturur.  Bugün Gürcistan sınırları içinde bulunan kadim Türk yurdu Borçalı’da yaşayan Karapapak / Terekeme Türklerinde görülen sövgü sözlerinin bir bölümü, sövgüye maruz kalan kişinin kendisine veya ailesine yöneliktir. Bu çalışmada, anılan yörede kadına ve erkeğe yönelik kullanılan sövgü sözleri, sövgünün hedefi ve içerdiği unsurlar açısından değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: