Özet:

Her toplumun kültürünü, geleneklerini, zihniyetini yansıtan şarkılar, bilmeceler, fıkralar olduğu gibi atasözleri de vardır. Bilinmeyen zamanlarda bilinmeyen kişiler tarafından oluşturulan atasözleri nesilden nesile sözlü olarak aktarılmıştır. Atasözleri, toplumların yüzyıllar içerisinde edindikleri tecrübelerini belirten gelecek nesiller için bir yol gösterici sözlerdir. Günümüze kadar atasözleri üzerine felsefe, folklor, psikoloji vs. birçok alanda araştırımlalar yapılmıştır. Bilindiği gibi sözlü kültür ürünleri toplumların başından geçmiş derin izler bırakan olayları da yansıtmaktadır. Bu açıdan tarihi bulguları doğrulamada da zaman zaman sözlü kültür ürünlerine başvurulabilir. Toplumların geçmişte birlikte yaşadıkları veya ilişkide bulundukları diğer toplumlarla ilgili tecrübeleri ve kendi iyi veya kötü yönlerini de atasözleri içerisinde bulmak mümkündür. Genellikle atasözlerinde toplumların ilişkileri üzerinde fazla durulmamıştır. Oysa yazılı tarihin bulunmadığı dönemlerde insanlar diğer toplumları da sözlü kültür ürünleri sayesinde tanımışlardır. Kırgızlar da diğer toplumlarla olan ilişkilerini sözlü kültür ürünlerine ve atasözlerine taşımışlardır. Bu makalede Kırgız sözlü kültüründeki diğer toplumlarla ve kendileriyle ilgili atasözleri tespit edilmiştir. Bunun için derlenen atasözleri sözlükleri taranmış ve bunun sonucu saptanan veriler toplumlara göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca tespit edilen atasözlerinin oluşmasındaki tarihi veya sosyal nedenler de ulaşılan bilgiler ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: