ASOS INDEKS
Bu çalışmada, Türkiye’de Erken Cumhuriyet Dönemi planlama pratiklerinde etkin bir yeri olan Hermann Jansen’in kentsel mekanı biçimlendirmeye yönelik ilkelerine yönelik morfolojik bir çözümleme geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede kentsel morfoloji perspektifi ile bir değerlendirme yöntemi geliştirilmiş ve Jansen’in üretmiş olduğu farklı planlarda kentsel mekanın biçimlendirilmesine yönelik tutumu tartışılmıştır. Jansen’in salt Türkiye’de değil dünyanın birçok kentinde planlar ürettiği dönem, aynı zamanda kentsel morfolojinin geliştiği dönemdir. Jansen’in kentsel morfoloji alanı ile herhangi bir ilişkisinin olduğuna yönelik bir bulgu bulunmamakla birlikte, Jansen kentsel morfolojinin sunmuş olduğu kuramsal ve metodolojik çerçeve içinde, kenti parça bütün ilişkisi içinde üretilen tutarlı bir bütünlük olarak ele almış ve alt, orta ve üst ölçeklerde farklı kararlık düzeylerinde kentsel örüntüler öngörmüştür. Camillo Sitte’nin yaklaşımı ve Bahçe Kent hareketinin etkisinde özgün bir planlama yaklaşımı geliştiren Jansen, tarihi şehirde pitoresk etkinin güçlendirilmesi ve yeni gelişme alanlarında geniş bahçeler içinde müstakil evlerin bulunduğu az yoğunluklu bir yerleşimin oluşturulmasına yönelik bir arayış içinde olmuştur. Plancının, plan kararı geliştirirken, üretimine katkıda bulunduğu mekanın nasıl bir ürün olacağının, hangi nitelikleri taşıyacağının farkında olması gerektiğine yönelik önemli katkılar yapmıştır. Bu çerçevede Jansen ve dönemin planlama pratikleri günümüzde mekan üretme süreçlerine yabancılaşan plancılar için önemli bir kavrayış sunmaktadır. Mekanın değişim ve dönüşümüne yönelik plancının gerçekleştireceği morfolojik incelemeler, plancı için mekanı bir araştırma nesnesi haline getirirken aynı zamanda hakkında karar üreteceği mekanı tanıması, tanımlaması ve mekana yönelik bilgi biriktirmesini sağlayacaktır. Bu durum, planlama süreçlerinde araştırma ile uygulama arasında ilişkinin kurulmasına da katkı yapacaktır.
This study aims at developing a morphological analysis on the planning principles of Hermann Jansen, who influenced the planning practice of Early Republican Period in Turkey. Jansen’s approach to the shaping of urban space is discussed through a morphological perspective, based on different plans he prepared. The period Jansen produced plans was an era in which urban morphology stemmed out. Although there is no evidence that Jansen has relations with the field of urban morphology, he had a morphological perspective that enabled him to develop urban patterns at minor, medium and major scales at different level of resolution. In this perspective, he conceived the city as a consistent whole within the part-to-whole relationship within the conceptual and methodological framework urban morphology provides. Jansen developed his planning principles under the influence of Camillo Sitte and Garden City movement. He was in pursue of a picturesque effect in historical cities, while proposing an urban pattern, consisting of large gardens with single-family houses in newly developing areas. Jansen and the planning practice of the period provides insights for today’s planners, who are alienated to their work in the processes of shaping urban space. The morphological inquiries that analyses the formation and transformation of urban space would make the built environment a subject of investigation for the planners. This is conducive for planners to be aware of the qualities of the urban space that they are dealing with, and to make contributions to build strong relationships between research and practice.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
