Views
40
Sultan II. Abdülhamid, iktidarının ilk yıllarında ülkeyi içinde bulunduğu zor durumdan çıkarmak için devlet adamlarından ıslahat layihaları yazmalarını istemiş, bu çerçevede yüzlerce devlet adamı bilgi ve görgüleri dâhilinde lâyiha yazarak Sultan’a arz etmişti. II. Abdülhamid’e lâyiha yazanlardan biri son dönem Osmanlı tarihçilerinden ve askerî eğitimcilerinden Fatihli Mehmed Tevfik Paşa’ydı. Paşa, kolağası rütbesindeyken kaleme aldığı lâyihasında yaklaşık iki buçuk yıllık bir süreçte Anadolu’da karşılaştığı devlet idaresindeki, ordudaki aksaklıkları ve bunlara dair çözüm önerilerini anlatmaya çalışmıştı. Paşa’nın üzerinde durduğu en önemli husus Ermeni meselesiydi. Eğer tedbir alınmaz ise ileride bu meselenin devletin başına daha büyük gaileler açacağı kanaatindeydi. Paşa, özellikle Ermeni ve Rum mekteplerinde gençlere verilen tarih eğitiminin ortaya çıkaracağı mahzurlara değinmiş, gördüğü eksiklik üzerine İstanbul’a döndüğünde milli bir tarih bilinci oluşturmak için bütün Osmanlı gençlerinin okuyup anlayabileceği bir Osmanlı tarihi yazmıştı. Bu kitap uzun yıllar askeri idadilerde ders kitabı olarak okutulmuştu. Paşa’nın bu gayretkeşliği Sultan tarafından fark edilmiş, kısa süreli bir yurtdışı görevinden sonra Paşa Maiyyet-i Seniyyeye yani doğrudan Sultan’ın emrine girmişti. Ermeni meselesinin 1895’te büyük çaplı bir isyana dönüşmesi Paşa’nın kariyerinin yönünü değiştirdi. Paris’teyken bu isyan sonrasında adını duyuran İttihad ve Terakki Cemiyetinin “Vatan Tehlikede” adlı ilk risalesini yazdı. Her ne kadar risaleyi yazarken adını gizlediyse de İstanbul’a döndükten kısa bir süre sonra tutuklanacağından endişe ederek yurt dışına gitti ve II. Meşrutiyet’in ilanına kadar da dönmedi. Bu çalışmada önemli bir tarihi kişilik olan Paşa’nın özellikle Ermeni meselesi ve 4. ordunun durumuyla ilgili önemli veriler içeren lâyihası değerlendirilecektir
The Sultan II. Abdülhamid, in the early years of his power, asked the state man to write the prosecutors to remove the country from the difficult situation in which he was, and in this framework hundreds of state man wrote the prosecutors to the Sultan by writing the prosecutors within his knowledge and opinions. and II. One of the writers to Abdülhamid was Fatihli Mehmed Tevfik Pasha, one of the recent Ottoman historians and military educators. Pasha had tried to explain the failures in the army in the state administration he met in Anatolia during a two-and-a-half-year period and the proposals for a solution to them. The most important thing that Paşa stood on was the Armenian issue. If it was not done, it would be more likely that this issue would open up to the government. Pasha, especially in the Armenian and Romanian letters, pointed to the obstacles that the history education given to young people will reveal, on the lack he saw, when he returned to Istanbul, he wrote an Ottoman history that all Ottoman youth can read and understand to create a national history consciousness. This book has been read for many years as a teaching book in military statements. This effort of Pasha was noticed by the Sultan, and after a short-term foreign mission, Pasha Maiyyet-i entered Seniyye, which was directly under the order of the Sultan. The turn of the Armenian issue into a massive rebellion in 1895 changed the direction of Pasha's career. When he was in Paris after this rebellion, he wrote the first message of the Allied and Terakki Community, called "The Country is in danger". Although he had hidden his name while writing the message, he was worried that he would be arrested shortly after returning to Istanbul and went abroad. He did not return until the announcement of the law. This study will evaluate Pasha's personality, which is an important historic figure, including important data on the Armenian issue and the state of the Fourth Army.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
