Özet:

AMAÇ: Bu çalışma; deneysel diyabet oluşturulan sıçanlarda çam yağının karaciğer dokusunda yağ asidi bileşimi, malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH), total protein, ADEK vitaminleri, kolesterol ve bazı sterol parametreleri üzerinde etkisinin araştırılması için tasarlandı. YÖNTEMLER: Sıçanlar; kontrol (K), streptozotosin (STZ) ve streptozotosin (STZ) + çam yağı (ÇY) olmak üzere üç grubu ayrıldı. STZ gruplarına intraperitoneal enjeksiyonla streptozotosin (45 mg/kg) verilerek diyabet oluşturuldu. Çam yağı grubundaki sıçanlara haftada iki gün 1 mL/kg dozunda intraperitoneal enjeksiyonla çam yağı ve ayrıca 0,5 mL çam yağı 500 mL içme suyuna ilave edilerek verildi. Bu uygulamalar sekiz hafta boyunca sürdürüldü. BULGULAR: Kontrol grubuna göre; STZ grubunun karaciğer dokusunda MDA ve total protein düzeyinin anlamlı bir şekilde (p<0,001) arttığı, GSH düzeyinin anlamlı bir şekilde (p<0,001) azaldığı belirlendi. STZ grubu ile karşılaştırıldığında; STZ + ÇY grubunun karaciğer dokusunda MDA ve GSH düzeylerinin anlamlı bir şekilde (p<0,001) azaldığı tespit edildi. Kontrol grubu ile mukayese edildiğinde; STZ grubunun karaciğer dokusunda palmitik, palmitoleik (p<0,001) ve araşidonik asit (p<0,01) düzeylerinin anlamlı bir şekilde azaldığı, stearik, linoleik (p<0,001) ve dokosaheksaenoik asit (p<0,05) düzeylerinin anlamlı bir şekilde arttığı belirlendi. STZ grubu ile karşılaştırıldığında; STZ + ÇY grubunun karaciğer dokusunda stearik ve araşidonik asit düzeylerinin anlamlı bir şekilde azaldığı (p<0,001), palmitik, palmitoleik, oleik, linoleik, α-linolenik ve dokosaheksaenoik asit düzeylerinin anlamlı bir şekilde arttığı (p<0,001) tespit edildi. Kontrol grubu ile mukayese edildiğinde; STZ grubunun karaciğer dokusunda δ-tokoferol ve vitamin D2 düzeylerinin anlamlı bir şekilde azaldığı (p<0,001), vitamin D3 (p<0,05), vitamin K2, α-tokoferol, retinol, vitamin K1, kolesterol, stigmasterol ve β-sitosterol düzeylerinin anlamlı bir şekilde arttığı (p<0,001) saptandı. STZ grubuna göre; STZ + ÇY grubunun karaciğer dokusunda vitamin K2, vitamin D3, α-tokoferol, vitamin K1, β-sitosterol (p<0,001) ve kolesterol (p<0,05), düzeylerinin anlamlı bir şekilde arttığı, δ-tokoferol ve stigmasterol düzeylerinin anlamlı bir şekilde azaldığı (p<0,001) belirlendi. SONUÇ: Deneysel diyabetin sıçanların karaciğer dokusunda GSH, total protein, bazı yağ asidi bileşimi ile ADEK vitaminleri üzerinde oluşturduğu metabolik düzensizlikler üzerinde uygulanan çam yağının etkisinin sınırlı kaldığı tespit edildi.

Anahtar Kelimeler: