Abstract:

Eğitim yaşantıları devam eden yaş gruplarında, birçok sağlık problemi için Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında yapılan protokollerle, öğrencilerin tanı, gözlem ve ihtiyaçlarına yönelik iyileştirme çalışmaları sürdürülmektedir. Çölyak hastalığı, toplumda her yaş grubunda görülebilen bir ince bağırsak hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Eğitim süreçleri devam eden çölyaklı öğrencilerin, okul içerisinde ve yaşantılarında karşılaştıkları problemlerin tespit edilmesi, ihtiyaçlarının ve beklentilerinin belirlenmesi öğrencilerin yaşam ve öğrenme konforlarına dönük fayda sağlayacaktır. Okullara dönük olarak hazırlanacak sistematik uygulamaların, öğrencilerin sosyal ve psikolojik açıdan güçlenmelerine katkı sunacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada öğrencilerin sağlık, psikolojik, sosyal ve akademik açıdan yaşadıkları problemler irdelenmiş, çölyaklı bireylerin beklentilerinin neler olduğu sorusu araştırılmıştır. Çalışmada çölyak hastalığı bulunan öğrenciler, ebeveynleri ve öğretmenleri ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yöntem olarak vaka analizi yöntemi kullanılmış olup, eğitim alanında nitel çalışmalar yürüten iki farklı uzman görüşüne başvurularak hazırlanan yarı yapılandırılmış form kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır. Kodlar, kategoriler ve temalar bu doğrultuda belirlenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde, öğrencilerin akademik anlamda genel olarak başarılı oldukları yönünde ifadeler kullanıldığı, sağlıksal anlamda büyüme geriliği durumunun sıklıkla yaşandığı ve gözlemlendiği, sosyal açıdan herhangi bir problem yaşanmadığına dair alınan yanıtlar ile beraber ortak etkinliklere katılamamak yönünde yanıtlar verildiği, psikolojik olarak üzüntü ve içe kapanma durumlarının yaşandığı görülmüştür. Beklentiler açısından incelendiğinde, bilgilendirme çalışmalarına olan ihtiyaç sıklıkla dile getirilmiş olup aynı zamanda okul kantinlerine yönelik düzenleme ihtiyacı ve glutensiz ürünlere ulaşılabilirlik imkânlarının artırılması yönünde taleplerin olduğu görülmüştür. Bu bağlamda eğitim süreçlerinde kullanılmak üzere Çölyak Farkındalık ve Destek Programı hazırlanması ve okul ortamlarının çölyaklı öğrenciler için daha konforlu bir hale getirilmesi önerilmiştir.

Keywords: