Özet:

İngiliz milli kimliğinin başlıca iki folklorik karakteri Kral Arthur ve Robin Hood’a yönelik töresel bilgi özellikle on dokuzuncu yüzyılda Britanya’nın ulusal kimliğinin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır. Ancak yüzyıllar boyunca Kral Arthur ve Robin Hood hikâyeleri sadece Britanya halkbilimine özgü kalmamış, dünya üzerinde başka ülkelerin kültürel mirasında da yer almıştır. Ayrıca, iki karakterin töresel bilgisi ve betimlemeleri yalnız yazılı ve sözlü edebiyat ile anlatılmamış, televizyon, sinema, bilgisayar oyunları gibi farklı iletişim araçları ile de aktarılmıştır. Kral Arthur ve Robin Hood töresel bilgisi içinde her iki hikâye de toplumlarda yaşanan politik, sosyal ve kültürel olayları ele alan güncel konuları işlemektedir ve fakirle zenginin, güçsüzle güçlünün karşı karşıya gelmesi gibi politik ve sosyal çatışmaları ortaya koymaktadır. Bu nedenle, hikâyeler, zamansız yapılar olarak, geçmişle günümüzü birbirine bağlayarak geleceğe uzanmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, tarihi ve kültürel kaynakları kullanarak, iki efsanenin zamana, mekâna ve aktarım aracına bağlı kalmaksızın geçerliliklerini koruduklarını göstermek için iki halk kahramanı Kral Arthur ve Robin Hood ile ilgili halkbilimsel imgelenmesindeki (bir başka anlatımla ortak duruştaki) dönüşümünü ortaya koymak ve analiz etmektir. Bu analizde, Jesse Harasta tarafından yazılmış Kral Arthur ve Robin Hood: İngiltere’nin En Ünlü Halk Efsanelerinin Tarihi ve Halkbilimi (2009) kitabı iki halk efsanesinin töresel bilgisinin gelişimini analiz ederken temel eser olarak kullanılacaktır. Bu bağlamda, yüzyıllar boyunca çeşitli mitlerin ve efsanelerin konusu olmuş bu iki folklorik hikâyenin ve kahramanın film, tiyatro, opera, televizyon, reklamcılık ve oyunlar gibi farklı iletişim araçları kullanılarak adapte edildikleri, çeşitli eserlerde ya da yapımlarda kullanıldıkları ve böylece Kral Arthur ve Robin Hood töresel bilgisinin yerel tarihinin evrensel halkbilime dönüştüğü gösterilecektir. Bu töresel bilginin politik, sosyal ve kültürel kullanımı, adaptasyonu ve gelişimi, anlatımların ortaya çıktığı orta çağdan başlayarak, hikaye anlatıcılığı ile değişerek, farklı medya kanalları kullanılarak politik, sosyal ve kültürel yapıların parçası haline geldiği yirminci yüzyıla kadar izlenecektir. Bir bakıma, bu töresel bilgi, sözlü ve yazılı ifade yolları ile ortaya konmaya başlanmış, ancak çağa ve yere bağlı kalmaksızın politik, sosyal ve kültürel içeriğinin geçerliliğini koruyarak çeşitli iletişim araçları ile sunulması temel unsurdur. Toplumlar çağa adapte olarak değişip gelişirken, folklorik öğelerin de değişip everildiği, insana özgü folklorik özelliklerin de kavramsal olarak değiştiği olgusu kaçınılmazdır. Her ne kadar bu folklorik özelliklerin imgelem olarak değiştiği görülse de temel sevgi, nefret, yoksulluk, zenginlik, adalet, yolsuzluk gibi evrensel insani kavramlar aynı kaldığı bu makale boyunca tartışılacak, bu evrensel değerler korunarak değişen hikaye anlatıcılığı yolu ile toplumlara aktarıldığı vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler: