Özet:

İstanbul Merkez Bölge son yıllarda kentsel işlevler ve nüfus açısından bir denge kaybı yaşamaktadır. Özellikle 1990’lardan itibaren merkez bölgede yer alan belirli mahallelerin nüfusları, konuttan ticarete dönüşümün etkisiyle belirgin bir biçimde azalırken, bazı bölgeler kentsel gerileme ve çöküş süreci yaşamaktadırlar. Kentsel açıdan gerileyen bu bölgelerde genellikle düşük gelir grupları yer seçmekte, kısmen belirli alanlarda ise yeni orta sınıfın talepleriyle bir soylulaştırma süreci izlenmektedir. Bu arada küreselleşme sürecine paralel olarak, merkez bölgede simgesel niteliği olan büyük ölçekli kentsel dönüşüm projelerinin gerçekleştirilmesi için ulusal ve uluslar arası yatırımcıların baskısı hızla artmaktadır. Planlama açısından değerlendirildiğinde bu durum iki boyutlu bir ayrışma-bütünleşme problemine işaret etmektedir. Bir yanda plancılar kentsel işlev alanları açısından giderek bir yamalı bohça haline gelen merkez bölgede içsel bağlantıların nasıl dengeleneceğini sorgularken, diğer yanda merkez bölge ile metropol bütünü arasındaki ilişkiler bağlamında, kentin imajını ve işleyişini tehdit eden ve mevcut planlardan bağımsız tasarlanarak kent gündemine sokulan kentsel dönüşüm projeleri karşısında nasıl bir tavır alacaklarını düşünmek durumundadırlar. Bu yazıda, bu konu üzerinde 2006 yılında İstanbul’da gerçekleştirilen 15. ISoCaRP Genç Profesyonel Plancılar Çalıştayı’nın bulguları sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: