Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilkokul Türkçe dersi öğretim programlarında yer alan sözlük kullanımına ilişkin açıklama, ilke, amaç ve kazanım unsurlarını tespit etmektir. Bu çalışmada, nitel araştırma yaklaşımı uygulanmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde hazırlanmış olan ilkokul Türkçe dersi öğretim programları araştırmada veri kaynağı olarak belirlenmiştir. Araştırma verileri doküman incelemesi yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında ilkokul programlarında geçen sözlük kullanımı ile ilgili içerik (açıklama, amaç, kazanımlar) belirlenmiş ve tasnif edilmiştir. Sözlük kullanımına yönelik olan, öğrencilerin bu beceriyi alışkanlığa dönüştürmelerine hizmet eden açıklamalar ve kazanımlar Türkçe dersi öğretim programındaki başlıklar/alanlara göre içerik analizine tabi tutulmuştur. Sözlük kullanımı ile ilgili amaç, kazanım ve açıklama ifadeleri programa, öğrenme alanına ve sınıfa göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, 1924 programından bugüne tüm programlarda sınırlı da olsa sözlük kullanımına yönelik, okuma alanı içerisinde, amaç ve açıklamaların olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte sözlük kullanımına yönelik unsurların 1981, 2005 ve sonrasındaki programlarda açıklama, amaç-kazanım ve etkinlik örnekleri ile daha yoğun biçimde yer bulduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: