Abstract:

Bu çalışma 17. ve 18. yüzyıl Kıbrıs kadı sicilleri ışığında, adadaki Müslüman-zimmî ilişkilerini İslâm eşya ve borçlar hukuku açısından tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Şer‘î mahkeme kayıtlarına dayalı olarak Osmanlı Kıbrısı’ndaki Müslüman-zimmî ilişkilerinin gözlemlenebileceğielverişli hukuk dalı eşya ve borçlar hukukudur. Nitekim taraflarını Müslümanların ve zimmîlerin oluşturduğu, söz konusu döneme ait şer‘î mahkeme kayıtlarının %81’i bu alana dairdir. Bu belgeler İslâm hukuk tatbikatının tezahürü açısından olduğu gibi, her iki toplumun birbiriyle olan iktisadî ilişkilerini yansıtması bakımından da önemlidir. Dolayısıyla bu çalışmada, Müslümanlar ve zimmîler arasında meydana gelen ve şer‘î mahkeme kayıtlarına yansıyan İslâm eşya ve borçlar hukukuna dair ilişkilerin neler olduğu, ihtilafların nasıl çözüldüğü ve bu çözümlerde İslâm hukukuna ne ölçüde bağlı kalındığı gibi soruların cevapları aranmıştır. Araştırmanın temel kaynaklarını 17. ve 18. yüzyılları kapsayan 22 adet Kıbrıs kadı defteri ile klasik ve çağdaş İslâm hukuku çalışmaları oluşturmaktadır.

Keywords: