Özet:

Genç cumhuriyetin yönetici kadroları, uzun ve yoğun savaşların içerisinde yetişmişlerdir. Özellikle, I. Dünya ile Kurtuluş Savaşı sürecinde uçak ve hava kuvvetinin, savaşların sonuçlarına etkileri ile ülkelerin geleceklerinin şekillenmesindeki önemini, çok iyi kavramışlardır. Bu zihni oluşum neticesinde Türk Havacılığını ve uçak sanayisini geliştirmeyi, yönetim hedeflerinin en başına koymuşlardır. Ülkenin kısıtlı imkânlarının, vatandaşın elinde bulunan kaynaklar sayesinde aşılabileceği fikri ile Tayyare Cemiyetini kurma yoluna gitmişler ve hayata geçirmişlerdir. Türk Tayyare Cemiyeti, halkın bilinçlendirilmesi ve havacılık sanayine katkıda bulunması için her türlü yönteme başvurmuştur. Başlangıçta uçakları satın alma, akabinde kendi uçağını yapma düsturu ile ilk yıllarda oldukça önemli mesafeler kat etmiştir. Cemiyet, nizamnamesi ile 30 Ağustos gününü, Zafer ve Tayyare Bayramı olarak ilan edip, yönetim ve halkın nazarında kabul görmesini sağlamıştır. Düzenlenen etkinlikler ile beklenenin üzerinde halkın ilgisi çekilmiş, büyük miktarlarda kaynak ve destek temini sağlanmıştır. Bu destekler ile Türk Hava Kuvveti’ne birçok uçak kazandırılmıştır. Havacılığın gelişiminde büyük ilerleme sağlanmıştır. Ancak 1940’lı yıllardan itibaren bu uğurdaki yoğun çabalar, süreklilik ve hassasiyetini kaybetmiştir. Sonuç olarak istenen neticeye ulaşılamamış ve Türk Havacılık Sanayisi, gelişmiş devletler seviyesine çıkartılamamıştır. Bu çalışmada, Türk Tayyare Cemiyeti’nin kuruluşundan itibaren halkı bilinçlendirmek ve destek sağlamak amacıyla yayın hayatına koyduğu Tayyare Mecmuasından faydalanılmıştır. Ülke coğrafyasının çok farklı noktalarında bulunan yerleşim birimlerinde konu ve haber yapılmış, 30 Ağustos Zafer Ve Tayyare Bayramı etkinlikleri incelenmiştir. Elde edilen kazanımlar ile kullanılan yöntemlerin, etkileri ve sonuçları, tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: