Özet:

Türk siyasi tarihinin 1950-1960 yılları arasındaki on yıllık döneminde derin ve önemli izler bırakan Demokrat Parti, 1957 yılındaki seçimden yine tek başına hükümet kurabilecek güçle çıkmasına rağmen iktidarını 1950 ve 1954 dönemlerinin huzur ve sükûneti içinde sürdürememiştir. Ekonomi, maliye, dış borç ödemesi ve uluslararası politikadaki bazı olumsuz gelişmeler, basınla ilgili düzenlemelerin sonuçlarının yarattığı tartışmalar, 1957 seçimlerinde görülen oy kaybı Demokrat Parti’nin hükümet etme anlayışını da etkilemiş, ülkede ekonomik, siyasal ve sosyal gerginlikler artmaya başlamıştır. Bu makalede, Adnan Menderes’in 27 Mayıs 1960 tarihinden hemen önceki günlerde halka hitaben yaptığı konuşma ve yayınladığı tebliğlerde, başta büyük şehirler ve üniversiteler olmak üzere yaygınlaşan anarşik olaylar, gösteriler, karışıklıklar ve iç politikadaki gerginliklerden Cumhuriyet Halk Partisi’ni de sorumlu tutan açıklamaları, görüş ve düşünceleri değerlendirilecektir. İhtilâlin ayak seslerinin net bir şekilde duyulmakta olduğunun anlaşıldığı beyan ve hükümet tebliğlerinin analiz ve yorumunda konuyla ilgili tetkik eserlerle, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’ndeki Yüksek Adalet Divanı Yassıada Mahkemesi Evrakı (1961) fonunda bulunan belgelerden yararlanılacaktır.

Anahtar Kelimeler: