Atıf Sayısı
3
Görüntüleme
34
İndirme
11
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 65. Maddesinde, bilimsel araştırma ve yayın etiği kurullarının oluşumu, görevleri ve işleyişlerinin Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkartılacak yönetmeliklerle düzenleneceğine hükmedilmiştir. Kanunun bu emredici hükmüne rağmen, yükseköğretim kurumlarında yer alan bu etik kurulların oluşumu, görevleri ve işleyişleri bir yönetmelikle düzenlenmemekte YÖK tarafından 2016’da çıkartılan Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (YÖKBAYEY) ile düzenlenmektedir. Ayrıca üniversitelerin kendi bünyelerindeki bu kurullarla ilgili düzenlemeleri, senatolarının kararlarıyla çıkarttıkları yönergelerle yaptıkları da görülmektedir. Araştırmada öncelikle, bilimsel araştırma ve yayın etiği kurullarıyla ilgili literatüre ve de hukuki normlar hiyerarşisi dikkate alınarak ilgili mevzuata yer verilmiştir. Araştırma yöntemi olarak doküman incelemesi yöntemi kullanılarak YÖKBAYEY’deki etik kurullarla ilgili düzenlemeler dikkate alınarak kategoriler belirlenmiş daha sonra da bu kategoriler bağlamında İstanbul’daki devlet üniversiteleri arasından çalışma grubu olarak seçilen 3 üniversite tarafından sosyal ve beşerî bilimler ve eğitim bilimleri alanlarında oluşturulan bilimsel araştırma ve yayın etiği kurullarıyla ilgili çıkartılan yönergeler analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular üniversiteler tarafından etik kurullarla ilgili çıkartılan yönerge hükümlerinin genel olarak YÖKBAYEY’deki ilgili hükümlerle örtüşmediğini ve hatta önemli aykırılıklar içerdiğini göstermektedir. Üniversitelerdeki etik kurulların hukuka uygun işlememesinin bilimsel araştırmaların serbestçe yapılması ilkesini zedeleyebileceği ve gerek araştırmacılar gerekse de kurul üyeleri açısından önemli bürokratik sorunlar ve iş yükü getirebileceği hususları da araştırmada tartışılmıştır. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak etik kurullarla ilgili hususların YÖK tarafından yönetmelikle düzenlenmesi, üniversitelerce çıkartılan yönergelerdeki hukuka aykırılıkların giderilmesi, üniversitelerin YÖKBAYEY’de açıklığa kavuşturulmayan hususlarda yönergeler çıkartabileceği önerilmiştir. Ayrıca araştırmacılara yönelik olarak da etik kurullarla ilgili özellikle durum çalışması ve fenomonolojik çalışmaların yapılması önerilmiştir
In Article 65 of Higher Education Law numbered 2547, formation, duties and operations of scientific research and publication ethics boards have to be regulated by regulations issued by Higher Education Council (HEC). Despite this legal obligation, ethical committees in higher education institutions are not regulated by regulation; They are regulated by HEC Scientific Research and Publication Ethics Directive (HECSRPED) issued in 2016. Universities also make regulations regarding these boards within their own bodies with directives issued by decisions of their senates. In the research, firstly, the literature on the ethics committees and relevant legislation are examined. Then, categories are determined by using the document review method, considering regulations of ethics committees in HECSRPED; in the context of these categories, directives issued by 3 state universities in İstanbul regarding ethics committees in fields of social and humanities and educational sciences are analyzed. Findings show that provisions of a directive issued by universities on ethics committees generally do not coincide with relevant provisions in HECSRPED and even contain significant contradictions. It has also been discussed that ethical committees in universities may harm the principle of conducting scientific research freely and cause important bureaucratic problems and workload for both researchers and board members. It has been suggested that issues related to ethical committees are regulated by HEC, eliminating illegality in directives issued by universities and that universities can issue directives on issues that are not clarified in HECSRPED. In addition, it was recommended to conduct case studies and phenomenological studies regarding ethics committees for researchers.
Alan : Eğitim Bilimleri; Fen Bilimleri ve Matematik; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
