Özet:

Bu çalışmada, Türkiye’deki üniversitelerde din psikolojisi bilim dalı özelinde son iki yıl içerisinde gerçekleştirilen, manevi danışmanlık ve rehberlik kapsamında hazırlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinde ele alınan konular üzerine genel bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada, betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çerçevede yök-tez veri tabanı taranmış ve 2018-2019 yılları içerisinde ilgili konuları içerdiği tespit edilen 19 yüksek lisans ve 4 doktora olmak üzere toplam 23 tez çalışmasına ulaşılmıştır. Bu çalışmaların 4’ü İstanbul Üniversitesi, 3’ü Uludağ Üniversitesi, 2’şer tanesi ise İzmir Kâtip Çelebi, Necmettin Erbakan ve Süleyman Demirel Üniversitelerinin ilgili bilim dalındaki öğretim üyelerinin danışmanlığında hazırlanmıştır. Geri kalan 10 çalışma ise Erciyes, Marmara, Hitit, Karadeniz Teknik, Cumhuriyet, Atatürk, İnönü, Sakarya, Dokuz Eylül ve Çukurova Üniversitelerindeki ilgili bilim dalında görev yapan öğretim üyelerinin danışmanlıklarında tamamlanmıştır. 2018 yılında yapılan toplam 7 çalışmadan; 3’ünde nitel, 1’inde nicel, 1’inde karma ve 2’sinde de deneysel yöntem kullanılmıştır. 2019’da hazırlanan toplam 16 çalışmadan 6’sında nitel, 3’ünde karma, 1’inde nicel ve 6’sında da dokümantasyon yöntemine başvurulmuştur. Bu kapsamda araştırmada ele alınan tezlerin konularına değinecek olursak yüksek lisans tezleri özelinde, Almanya’da kurumsal olarak polis teşkilatında uygulanan manevi danışmanlık hizmetlerinin Türkiye’de uygulanabilirliği, ülkemizdeki hastanelerde uygulanan manevi danışmanlık hizmetlerine sağlıkçılar gözünden bakış, dini içerikli metinlerin manevi danışmanlığa yardımcı yöntemlerde kullanımına etkisi ele alınmıştır. Ayrıca manevi danışmanlık hizmetlerinin, bireylerin çeşitli rahatsızlıkları üzerindeki etkileri ile cezaevindeki hükümlüler ve gebelik sürecindeki kadınlar üzerinde bu tarz destek ve yönelimlerin etkileri de ele alınan konular arasındadır. Ülkemizdeki çalışmalarda son dönemde artış görülmesi nedeniyle, bir bakış açısı sunulabilmesi adına bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan çalışmalar da incelenmiştir. Doktora tezleri özelinde ise dini içerikli müziklerin, bireyler üzerindeki kaygı ve stresi gidermeye yönelik uygulanan manevi danışmanlık yöntemlerinde kullanılması, bireylerin danışma süreçlerinde din faktörü ve bu boyutun etkileri, Türkiye’deki sağlık hizmetlerinde uygulanan manevi danışmanlık yöntemlerinin hastalar ve manevi danışmanlar üzerindeki etkileri ve manevi danışmanlık alanına konu olan aile içi sorunların neler olduğuna dair konular incelenmiştir. Türkiye’de din psikolojisi özelinde manevi danışmanlık ve rehberlik alanında yapılan çalışmalar, ülkemizde yeni gelişiyor olmasına rağmen, bu hizmeti alanlar üzerinde olumlu etkileri görülmüştür. Kullanılan yöntemlerin, bireylerde var olan çeşitli sıkıntı ve ruhsal bunalımları azalttığını ortaya koyan sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırmaların alanın gelişimine katkısı yanında bireyler üzerinde olumlu etkiler ortaya koyduğu görülmektedir. Dolayısıyla, ilgili araştırmaların çalışmanın sonunda dile getirilen öneriler çerçevesinde artırılarak devam ettirilmesi önem arz etmektedir.  

Anahtar Kelimeler: