Epidermal büyüme faktörü (EGF), hücrelerin bölünmesini, farklılaşmasını, yaşamasını, çoğalmasını, büyümesini ve göçünü uyaran, organizmadaki pek çok fizyolojik ve patolojik süreçte görev alan protein yapıda bir büyüme faktörüdür. Epidermal büyüme faktörü, biyolojik etkilerini bir transmembran protein olan EGF reseptörü (EGFR) aracılığı ile göstermektedir. Epidermal büyüme faktörü reseptörü, akciğerde, midede, duodenumda, pankreasta, böbrekte, hipofiz bezinde, tiroid bezinde, meme bezinde, yumurtalıkta, uterusta, plasentada, korneada ve gliya hücrelerinde bulunmaktadır. Epidermal büyüme faktörü, EGFR'ye bağlanarak, hücre çoğalması ve sağ kalımında rol oynayan mitojen-aktiveli protein kinaz (MAPK), hücre dışı sinyalle düzenlenen kinaz (ERK) 1/2 ve fosfotidil inozitol 3-kinaz (PI3K)-Akt sinyalizasyon yolaklarını aktive etmektedir. Epidermal büyüme faktörü reseptörü, astrositlerin çoğalmasında, farklılaşmasında ve postmitotik nöronların sağ kalımında rol oynamaktadır. Epidermal büyüme faktörü reseptörünün oligodendrosit gelişiminde de önemli bir role sahip olduğu bilinmektedir. Akut omurilik yaralanmasında EGF uygulaması kan-omurilik bariyeri geçirgenliğindeki bozulmayı fosfotidil inozitol 3-kinaz /Akt/ Ras-ilişkili C3 botulinum toksin substrat 1 (PI3K/Akt/Rac1) yolağı ile hafifletmekte ve lokomotor aktiviteyi artırmaktadır. Yeni doğan beyin hasarı modelinde burun içi heparin-bağlı EGF tedavisi, progenitör hücrelerden yeni oligodendrositlerin oluşumunu artırmakta ve fonksiyonel iyileşmeyi uyarmaktadır. Plazma EGF düzeyinin, Parkinson ve Alzheimer hastalarında bilişsel gerilemenin biyobelirteçi olduğu ileri sürülmektedir. Epidermal büyüme faktörü, multiple skleroz hastalarında remiyelinasyon için anahtar bir molekül olarak değerlendirilmektedir. Sinir sistemi hastalıklarının tedavisinde EGF uygulaması yeni bir yaklaşım olarak görülmektedir. Bu derlemede, EGF'nin nöroprotektif etkileri hakkında bilgi sunulması amaçlanmıştır.
Alan : Sağlık Bilimleri
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|