Citation Number
11
Views
53
Downloands
15
Dini bir ritüel olan hutbe sadece uyarı, hatırlatma, bilgi verme veya aydınlatma vasıtası olmayıp ve fakat aynı zamanda bir dini sosyalleşme aracıdır. Dini sosyalleşme, farklı unsurlarla etkileşim halinde yaşanan bir süreç olup hayat boyu sürer. Müslüman birey de hayat boyu zorunlu olan Cuma ibadetine bağlı olarak hutbelerle muhataptır. Bu çalışma Cuma hutbelerinin süreleri, uzunlukları, kelime sayıları ve cümle uzunlukları üzerine odaklanmıştır. Hutbelerin dini iletişim olgusu ekseninde, mevcut yapısal özellikleri ile cemaate yönelik etkin bir “mesaj” olup olmadıkları tartışılmıştır. Farklı yaş gruplarındaki alıcı toplulukta (cemaatte) dini sosyalleşme süreçlerinin gerçekleşebilme potansiyeli irdelenmiştir. Öncelikle öncü çalışmalar incelenmiş, literatür taraması neticesinde elde edilen veriler kategorize edilerek yorumlanmıştır. Araştırma sürecinde 2014-2019 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanlığınca hazırlanıp camilerde okutulan hutbelerden 30 tanesi tesadüfi örneklem yoluyla seçilmiştir. Seçilen hutbeler içerik analizi yöntemi ile detaylı bir bir şekilde incelenmiş ve hutbelerin süreleri ile cümle uzunlukları ortalama olarak tespit edilmiştir. Hutbelerde Türkçe bölümün ortalama sekiz dakika sürdüğü, Arapça ile beraber sürenin on üç dakikayı bulduğu görülmüştür. Sadece dinleme odaklı ve tek taraflı gerçekleşen bu dini iletişimin dinleyici gruptaki farklı yaş grupları da hesaba katıldığında dikkat süresini aştığı görülmüştür. Hutbelerdeki cümlelerin kelime sayıları analiz edilerek cümle uzunlukları saptanmıştır. Ortalamalar hesaplandığında, metinlerde %20 oranında uzun ve çok uzun cümlelerle karşılaşılmıştır. Bu durumun dinleme, algılama ve anlamlandırama süreçlerine etkisinin olumsuz yönde olacağı değerlendirilmiştir. Hutbelerde yeni genç kuşak “z” kuşağına ve dezavantajlı gruplara yönelik güncel unsurlar bulunup bulunmadığı da değerlendirilmiştir. Mevcut koşullarla hutbe metinlerinin dini sosyalleşme süreçlerinin ve dini iletişimin gerçekleşmesinde aksaklıklara neden olabildiği değerlendirmesi yapılmıştır.
From the first days of Islam until today, khutbahs have been an important means of addressing the Muslim community. Khutbahs have had many important functions such as informing, education, reminding, moral and behavior gaining. Khutbah, which has important effects both in religious, political and cultural terms, is also in an important position in the religious socialization process that lasts throughout the life of the individual. Khutbah, one of the formal conditions of the Friday prayer, is one of the most important religious rituals that take place within the mosque.
Field : İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
