Özet:

Millî Saraylar Resim Müzesi, Osmanlı Sarayı Tablo Koleksiyonu’na ev sahipliği yapmaktadır. Koleksiyon, 16-20. yüzyıllar arasına tarihlenen eserlerden oluşmaktadır. Resim Müzesi’nde yerli ve yabancı pek çok ressamın eserleri ser-gilenmektedir. Bu eserler, gerek sanat değerleri gerekse belge değerleriyle çok kıymetlidir. Eserler arasında Polonyalı Ressam Stanislaw Chlebowski (1835-1884) ile Fransız Ressam Pierre Désiré Guillemet’nin (1827-1878) Sultan Abdülaziz (1830-1876) portreleri dikkat çekmektedir. Bu portreler, Sultan’ı yönetici ve komutan olarak görselleştirmekte, babası Sultan II. Mahmud gibi yenilikçi bir padişah olduğunu vurgulamakta, Sultan’ın yönetim anlayışını ve resim beğenisini yansıtmaktadır. Osmanlı Devleti’ndeki saray ve kasr-ı hümâyûnlarda bulunan tabloların ilk envanterini gösteren defter 1890 tarihli-dir. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde bulunan bu defterdeki kayıtlarda tabloların sanatçıları, adları, boyutları, frank üzerinden değerleri ve yerleri belirtilmiştir. Defterde, Saray için resimler yapan Fransız Ressam Pierre Désiré Guillemet’nin dört eseri kayıtlıdır. Bu eserlerden ikisi Sultan Abdülaziz’in portresidir. Yine bu defterde Polonyalı Ressam Stanislaw Chlebowski’nin yedi eseri kayıtlıdır. Bu eserlerden birisi Sultan Abdülaziz’in portresidir. Aynı Padi-şah’ın birbirine çok yakın tarihlerde portrelerini yapan bu ressamların eserleri, Sultan Abdülaziz’in imgesini yansıtan görsel belgelerdir. Ayrıca, dönemin sanat anlayışını, sanatçıların üslup özelliklerini ve Saray’la yakın ilişkilerini yansıt-maları bakımından da birincil kaynaklardır. Portrelerin birbirine benzer ve farklı yönleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, Beşiktaş’taki Millî Saraylar Resim Müzesi’nde sergilenen, bahsi geçen sanatçılar tarafından yapılmış Sultan Abdülaziz portrelerinin incelenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: