Abstract:

Yoksulluk ve gelir dağılımındaki eşitsizlik ekonomik kalkınma ve refah artışı önündeki en önemli engellerden biridir. Bu araştırmada, kamudan nakdi yardım alanlar üzerinden mutlak yoksulluk, göreli yoksulluk ve insani yoksulluk olmak üzere 3 alt boyuttan oluşan 33 maddelik yoksulluk algısı ölçeği geliştirilerek geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Uzmanların görüşüne sunulan madde havuzunun kapsam olarak geçerlik koşulunun yerine getirilmesinin ardından pilot çalışmayla olası hataların ve eksikliklerin giderilmesine çalışılmıştır ve sonuç olarak 33 maddelik ölçeğe son hali verilmiştir. Çalışmada, Ağrı ili merkez ve farklı ilçelerde ikamet eden ve sosyal yardım alan 650 kişi için analizler yapılmıştır. Her bir madde için ayırt edicilik gücünün tespit edilebilmesi açısından madde-toplam korelasyon değeri hesaplanmıştır ve t testinden faydalanılarak üst %27’lik ile alt %27’lik grupların madde ortalamalarının arasında yer alan farkların anlamlılığı analiz edilmiştir. Düzeltilmiş madde toplam puan korelasyonları 0.577 ile 0.711 değer aralığında değişim göstermektedir. T Testinin sonucuna göre, üst ve alt gruplar için madde ortalamalarının arasında yer alan bütün farklar istatistik olarak anlamlıdır. Ölçek için yapı geçerliğinin belirlenmesi üzere ilk olarak Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmış olup toplam varyansın %76.08’ini açıklayan üç faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. Tüm boyutlara ilişkin güvenilirlik kriteri Cronbach Alpha (CA) değerleri ve anketin bütününe ilişkin CA değeri 0.70’in üstünde ve beklenen biçimde elde edilmiştir. AFA’nın sonucunda ulaşılan madde-faktör yapısının Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile model olarak uyum durumu incelenmiş olup ölçeğin üç faktörlü yapısının uyum indekslerinin iyi uyum kararı neticesinde doğrulandığı ortaya konulmuştur. Bu sonuçların ışığında yoksulluk algı ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.

Keywords: