Abstract:

Bu makale beyân ilminin kapsamında kabul edilen mecâz kavramını ele alan giriş bölümü hariç istiâre, mecâz-ı mürsel ve kinâye olmak üzere üç ana başlıktan oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde mecâzın kavramsal çerçevesi çizilmiş ardından sırasıyla istiâre, mecâz-ı mürsel ve kinâye unsurlarının izahına geçilmiştir. Çalışmanın odak noktasını bahsi geçen unsurların Hicr sûresi özelinde örneklendirilmesi oluşturacaktır. Bu bağlamda öncelikle mecâz ve kinâye unsurlarının Kur’ân metninde kazandığı yan anlama mercek tutan belli sayıdaki örneğe yer verilecektir. Ardından her bir örnekteki edebî sanatın gerçekleşme şekline yönelik bir çözümleme denemesine yer verilecektir. Sonrasında tespit edilen edebî sanata zemin olan lafzın temel anlamıyla beyân üslûbunun etkisiyle kazandığı yan anlama ilişkin izah ve değerlendirmelerde bulunulacaktır. Nihayetinde tespit edilen yan anlamın âyete kazandırdığı anlam boyutuna işaret edilecektir. Bu yönde yapılacak bir çalışmayla bir yandan Kur’ân’ın eşsiz üslûbu diğer yandan manaya kazandırdığı vüsat gözler önüne serilmiş olacaktır. Ez cümle çalışmada beyân ilmini teşkil eden istiâre, mecâz-ı mürsel ve kinâye unsurlarının ana hatlarıyla Hicr sûresi özelinde örneklendirilmesi ve anlamla irtibatının ortaya koyulması hedeflenmektedir.

Keywords: