Abstract:

Political, cultural, economic, sociological transformations or dynamics in the memory of the nation reflect the existence of a whole word and the names of the person, as it is contrary to the narratives, speeches, phrases. In this sense, the names of persons in the Turkmen language are like private codes that carry the cultural codes of social memory, the style of thinking and the public belief. Behind the people's names, there is a deep philosophy and social meanings. Therefore, in order to resolve these language data with the particular weight of the culture it represents, it is necessary to first explore the tradition of the name science and to read the sociopsychological history of the speakers. In this study, where Turkmen people’s names are addressed as a whole; Soltanşa Atanıyazov’s work “Turkmen Adam Atınıň Thinking Dictionary” was used as a basic reference source. This work, which preserves its up-to-date in terms of science of Turkmen people's names, as well as the publications on the origin and meaning of their people's names, was also used by the electronic magazine "Talyplar" open to access. In the article "Türkmen Adam Atlary: Täze Meýiller we Köne Tejribeler" with the paper titled "Türkmen Adam Atlary: Täze Meýiller we Köne Tejribeler" more than 7,000 people's names were studied from a traditional, thematic and structural point of view. In the last section, the add-ons to the people's names and the samples related to the united names were displayed in two separate tables.

Keywords:

Abstract:

Millet hafızasında yer eden siyasî, kültürel, ekonomik, sosyolojik dönüşümler veya dinamikler; destanlara, atasözlerine, deyimlere aksettiği gibi bütün bir söz varlığına ve kişi adlarına da yansır. Bu anlamda Türkmen dil varlığındaki kişi adları; bünyesinde toplumsal hafızanın kültür kodlarını, düşünce tarzını ve halk inanışını da taşıyan özel şifreler gibidir. Kişi adlarının ardında, derin bir felsefe ve sosyal anlamlar mevcuttur. Dolayısıyla bu dil verilerini, temsil ettiği kültürün özgül ağırlığıyla çözümleyebilmek için öncelikle ad bilimi geleneğini araştırmaya ve konuşurların sosyopsikolojik tarihini okumaya ihtiyaç vardır. Türkmen kişi adlarının bir bütün olarak ele alındığı bu çalışmada; Soltanşa Atanıyazov’un “Türkmen Adam Atlarınıň Düşündirişli Sözlügi” adlı eseri, temel referans kaynağı olarak kullanıldı. Türkmen kişi adları bilimi bakımından güncelliğini koruyan bu eserin yanı sıra kişi adlarının kökenine ve anlamına dair yazıların bulunduğu, erişime açık “Talyplar” adlı elektronik dergiden de yararlanıldı. Makalede “Türkmen Adam Atlary: Täze Meýiller we Köne Tejribeler” başlıklı gazete yazısıyla birlikte 7000’i aşkın kişi adı; geleneksel, tematik ve yapısal açıdan incelendi. Son bölümde ise kişi adlarına getirilen ekler ve birleşik adlara ilişkin örnekler iki ayrı tablo halinde gösterildi.