İranlı şair, edip, musahhih, hattat, tercüman ve dilbilimci Mîrzâ Ḥabîb-i İṣfahânî, 1251/1835 yılında İsfahan yakınlarında olan Ben köyünde dünyaya gelmiştir. İlk öğrenimini için İsfahan’a gitmiş; burada eğitimini tamamladıktan sonra Bağdat’a giderek edebiyat, fıkıh, usul dersleri almıştır. Bağdat’taki eğitiminden sonra Tahran’a gitmiş ve orada ikamet etmeye başlamıştır. Tahran’da yaşadığı üzücü bir olay neticesinde 1283/1867 yılında Türkiye’ye iltica ederek İstanbul’a yerleşmiştir. Ömrünün son otuz yılını İstanbul’da geçiren Ḥabîb-i İṣfahânî, yirmi beş yıl Osmanlı Devleti’nin çeşitli kademelerinde memuriyet hizmetinde bulunmuş, Galatasaray Sultanîsi’nde Farsça ve Arapça, Darüşşafaka’da Farsça ve Fransızca müderrisliği yapmış, Maarif Nezareti “Encümen-i Teftiş ve Muayene” üyeliğinde bulunmuştur. İyi derecede Arapça ve Fransızca bilen, Türk lehçelerine de vakıf olan Ḥabîb-i İṣfahânî, İstanbul’da yaşadığı süre boyunca ardında telif, tercüme, tahkik, şiir seçkisi, ders kitapları gibi çeşitli alanlarda kıymetli pek çok eser bırakmıştır. İyi bir dilbilimci olan Ḥabîb-i İṣfahânî, Farsça dil bilgisine dair yazdığı eserlerle bir çığır açmış; Farsça dil bilgisi kitaplarının tertip ve muhtevasını Arapça dil bilgisi kitaplarının tercüme ve taklidinden kurtarma başarısını göstermiştir. İranlı dil bilimci ve akademisyen Celâleddin-i Huma’î’nin ifadesine göre Farsçada “gramer, dil bilgisi” anlamına gelen “destûr” terimini ilk defa kullanan kişi Mîrzâ Ḥabîb-i İṣfahânî’dir ve o ikisi Farsça üçü Türkçe açıklamalı olmak üzere beş adet dil bilgisi kitabı kaleme almıştır. Onun Farsça dil bilgisine dair eserleri sırasıyla Destûr-i Suḫen (1289/1872), Destûrçe (1293/1876), Debistân-ı Pârsî (1308/1892), Rehnumâ-yı Fârisî (1312/1894) ve Ḫulâṣa-yı Rehnumâ-yı Fârisî (1309/1891)’dir. Ḥabîb-i İṣfahânî’nin kaleme aldığı bu eserler hem Türkiye’de hem de İran’da Farsça dil bilgisine dair yazılan eserlere kaynaklık etmiş ve pek çok müellif onun eserlerinden taktirle söz etmiştir.
Iranian poet, edip, musahhih, hatat, translator and linguist Mîrzâ Ḥabîb-i İṣfahânî, was born in the village of Ben near Isfahan in 1251/1835. He went to Isfahan for his first study; after completing his education, he went to Baghdad and gradually took lessons of literature, fiction, and practice. After his education in Baghdad, he went to Tehran and began to reside there. As a result of a sad event he lived in Tehran in 1283/1867, he settled in Istanbul by escaping to Turkey. He spent the last thirty years of his life in Istanbul, he served office in the various stages of the Ottoman State for twenty-five years, in the Galatasaray Sultanîsi he performed Fars and Arabic, in Darüşşafaka he performed Fars and French, and in the Maarif Nezareti he was a member of "Encümen-i Teftiş and Muayene". He knows Arabic and French well, and is the founder of Turkish languages, Habib-i Isfahanî has left many valuable works in various fields, such as authorship, translation, texts, poetry selection, teaching books, during his life in Istanbul. A good linguistic scientist, Habib-i Isfahanî, opened a break with his works on the knowledge of the Persian language; he demonstrated the success of his literature and his literature to save from the translation and imitation of the Arabic language knowledge books. According to the statement of the Iranian language scientist and academic Celâleddin-i Huma'i, the first person to use the term "destûr" in Persian meaning "gramer, language knowledge" is Mîrzâ Ḥabîb-i İṣfahânî, and the two have received five language knowledge books, including three in Persian and three in Turkish. His works on the knowledge of the Persian language are, respectively, Destûr-i Su
Alan : Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|