Abstract:

Bu makale, ilmî tenkit geleneğinin bir devamı olarak Karl Marx’ın genel din eleştirisinin eleştirisi mahiyetindedir. Çalışmada, diğer bilimsel eleştirilerden farklı olarak Marksist din eleştirisine reddiye, İslâmî esaslara dayanmaktadır. Bu bağlamda makalemizin ilk bölümünde Karl Marx’ın Hristiyanlık dininin köklerini de dikkate alarak, hangi saiklerle din eleştirisinde bulunma ihtiyacının sebepleri araştırılmaktadır. Bu arada Marx’ın başka düşünürlerin benzer fikirlerinden etkilenmiş olduğu gerçeği de ortaya konulmaktadır. Bu doğrultuda birinci bölüm, Marx’ın din eleştirisinin detaylı argümanlarıyla tahlilden geçirilmiş üç varsayımdan oluşmaktadır. Bu varsayımlar sırasıyla şunlardır: 1.) Din, bir insan ürünüdür. 2.) Din, toplumun afyonudur. 3.) Din, insanları yabancılaştırma ve şeyleştirme amacıyla oluşturulmuş bir sömürü aracıdır. Makalemizin özelliği, her ne kadar tahrif olmuş Hristiyanlık dinine yönelik ise de bu üç varsayımın değerlendirilmesinin İslâm’ın genel ilkeleri doğrultusunda yapılmasıdır. Bu bağlamda makalemizin ikinci bölümü, diğer din ve beşerî sistemlerden farklı olarak kendine has farklı bir dünya görüşüne sahip olan İslâm’ı hem ilahilik (ulûhiyet), hem de bu orijinal vasfını halen koruduğu yönüyle açıklamaktadır. İslâm, bu anlamda bir insan ürünü değildir ama tevhidi (Allah’tan başka ilah olmadığına inanmayı) esas alan hakikî bir dindir. Çünkü din, sadece Allah tarafından vahyedilendir. Aynı bölümde İslâm’ın teomorfizm (İnsanın ilahlaştırılması) ve antropomorfizm (Tanrı’nın insanileştirilmesi) gibi tevhit (Allah’ın Tek ve Bir olması) inancına aykırı sapkın görüşlerden uzak olduğu Kur’an ve Hadislerden örnek verilerek ispatlanmaktadır. En son olarak da İslâm’ın sadece ahirete değil, düalizm ekseninde dünyaya da hitap eden sosyal ve evrensel bir din olduğu belirlenmektedir. Makalenin amacı K. Marx’ın dinin insanı uyuşturarak toplumsal düzeni sağlayan kurumsal bir yapı olması iddiasına karşıt, İslâm’ın, insanı yabancılaştıran değil, kendi ruhuyla barışık olmasını ve dolayısıyla dünyada yaşayan bütün insanlar için âdil bir sosyal nizam oluşturabilen bir din olduğu göstermektir.

Keywords: