Abstract:

Çin Klasikleri arasında müziği analiz ederek insan hayatında üstlendiği önemli fonksiyonu vurgulayanönemli belge “Müzik Kayıtları”dır. Bu belge, kalp ve müzik arasındaki derin ilişki gerçeğinden yola çıkarak, ideal insan ve ideal toplum tahayyülünü gerçekleştirmekle ilgili önemli ipuçları içermektedir. Ayrıca bu belge; geleneksel Çin düşüncesine ışık tutan temel kaynaklardan biri olması nedeniyle, Sinoloji alanında felsefi açıdan da yeniden incelenmesi gereken belgelerden biridir. “Müzik Kayıtları” metni çerçevesinde hazırlanan bu çalışma üç bölüme ayrılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde; insan duyguları aracılığıyla oluşan müzik ve müziğin oluşumunda etkin rol oynayan temel unsurlar tanımlanmıştır. Bu bağlamda sırasıyla; klasik metinlerden yapılan alıntılarla sesler, tonlar, müzik, müzik aletleri ve müziğe eşlik eden danslar ile bu unsurların ortaya çıkmasına etki eden insan duyguları arasındaki etkileşim açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde; insan duyguları ile müziğin karşılıklı etkileşimini sağlayan çift yönlü ilişki, müziğin amacı ve fonksiyonu bağlamında ele alınmıştır. Buna göre; ilk aşamada insan duyguları aracılığıyla oluşan müziğin, ikinci aşamada insan duygularını şekillendiren bir dış etkene dönüşmesi süreci değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise; “Müzik Kayıtları” metnininönemli tartışmalarından birini oluşturan, müziğin insan kalbinde yarattığı denge ve uyum problemi; eski-yeni, iyi-kötü ve klasik-popüler müzik ayrımı üzerinden tartışılmış ve ilk iki bölümde verilen teorik bilgiler, klasik metinden verilen somut örnekler üzerinden değerlendirilmiştir. Kalbin direkt ifadesi olan müzik, insan için bir çeşit içsel ifadeyi oluştururken; müziğe eşlik ederek ifadenin görsel olarak gerçekleşmesini sağlayan dans ise dışsal ifadeyi temsil etmektedir. Genel bakış açısına göre, bir müzikli dans performansında, dışsal ifade olarak dans ve dansa zemin oluşturan hikâye önce oluşmakta; içsel ifade olan müzik ise ona eşlik etmektedir. Oysa “Müzik Kayıtları” metninde bu durum terse döner. Müzik hiçbir performansın eşlik edeni değildir; aksine müzik her zaman başroldedir. “Müzik Kayıtları” metninin kalbini oluşturan bu tespit, insanın içsel ifadesini oluşturan duyguları ile dışsal ifadesinin sonuçları olarak ortaya çıkan medeniyet arasındaki ilişkiyle doğrudan bağlantılıdır. Çünkü insan ile medeniyet arasındaki ilişkinin yönü; insanın mı medeniyeti şekillendireceği, yoksa medeniyetin mi insanı şekillendireceği konusunun asıl belirleyenidir.

Keywords: