Afganistan basınının tarihsel seyri, tıpkı siyasi tarihi gibi inişli çıkışlı süreçlere sahne olmuştur. Basın-yayın faaliyetleri yaşanan siyasal değişim ve dönüşümlerden hemen her dönemde etkilenmiştir. Gazetecilik faaliyetlerinin 19. yüzyılın ikinci yarısında başladığı Afganistan’da Seyyid Cemâleddin Efgani ve Mahmud Terzi’nin faaliyetleri basın-yayın alanında öncü bir kimliğe sahip olmuştur. Afganistan’da yayımlanmaya başlanan ilk gazeteler diğer birçok ülkede olduğu gibi devlet kontrolünde neşredilmişlerdir. Bu çalışmada Afganistan’da basının tarihsel gelişim süreci ele alınmaktadır. Literatür taraması neticesinde elde edilen verilerle Afganistan’da yayımlanan gazeteler belirlenmiş ve bu gazetelerin yayımlandıkları dönemler göz önünde bulundurularak kendi aralarında gruplandırılmışlardır. Gazetelerin yayımlandıkları siyasal süreçler göz önünde bulundurularak gazetelerin yayımlanma amaçları ve gazetelere atfedilen misyon tespit edilmeye çalışılmıştır. İngiliz istilası döneminden başlanarak Sovyet işgali süreci ve işgal sonrasından Taliban dönemine kadarki yüz yılı aşkın süreçte basın alanındaki önemli gelişmeler ve önde gelen basın-yayın organlarının muhtevası üzerinde durulmuştur. Yayınlar incelendiğinde basının Afganistan’da kimi zaman serbestleştirilirken çoğunlukla baskı altında tutulduğu görülmektedir. Monarşi yönetimleri kendi yönetimlerine meşruiyet kazandırmak için basını propaganda aracı olarak kullanmıştır. Siyasi partilerin kurulmasıyla birlikte ise gazetelere siyasi örgütlerin yayın organı olma misyonu yüklenmiştir. Sovyet işgaliyle birlikte Sovyet yanlısı rejim ile direnişçi gruplar arasındaki çatışmalar basın alanında da görülmeye başlanmıştır. Söz konusu süreçte neşredilen gazeteler birbirine zıt iki kutbu temsil etmişlerdir.
The historical course of the Afghan press has been the scene of downward outgoing processes, as well as political history. The press activity has been influenced by political changes and transformations in almost every period. In Afghanistan, where journalistic activities began in the second half of the 19th century, the activities of Seyyid Cemâleddin Efgani and Mahmud Terzi have had a leading identity in the field of press-publication. The first newspapers that began to be published in Afghanistan were under state control, as in many other countries. This study discusses the historical development of the press in Afghanistan. The data obtained as a result of the scan of literature identified the newspapers published in Afghanistan and they were grouped among themselves, taking into account the periods in which these newspapers were published. With regard to the political processes in which the newspapers are published, the objectives of the publication of the newspapers and the mission assigned to the newspapers have been tried to be identified. From the British invasion period to the Soviet occupation process and over a hundred years after the occupation to the Taliban period, the process focused on significant developments in the field of the press and the influence of the leading press-media bodies. When the publications are reviewed, it is seen that the press is sometimes released in Afghanistan while mostly under pressure. The monarchist governments used the press as a propaganda tool to legitimate their governments. With the establishment of political parties, the journals were charged with the mission of being the broadcasting body of political organizations. With the Soviet occupation, the conflicts between the Soviet-backed regime and the resistant groups began to be seen in the press field. The newspapers in the process represented two opposite poles.
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|