Özet:

Bu çalışmanın amacı, DTÖ Tarım Anlaşması’nın kapsamını ve İleri Tarım Müzakerelerindeki gelişmeleri ortaya koymak ve müzakereler sonucu pazara giriş, ihracat sübvansiyonları ve iç destekler olmak üzere üç temel konuda alınan son kararların Türkiye tarımına olası etkilerini yine aynı açılardan değerlendirmektir. Tarım Anlaşması ile pazara giriş, ihracat sübvansiyonları ve iç destekler konularında yeni düzenlemeler yapılmıştır. Tarım Anlaşması kapsamında Türkiye yükümlülüklerini büyük ölçüde yerine getirmiş ve ilave bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. GÜ’ler ile GOÜ’ler arasında yaşanan sorunlar nedeniyle İleri Tarım Müzakereleri genel olarak tıkanmış olmakla birlikte, DTÖ üyeleri Bali Konferansında müzakereleri canlandırmaya çalışmıştır. Müzakerelerin başarılı bir şekilde sonuçlanmasının büyük ölçüde GOÜ’lerin taleplerinin karşılanmasına bağlı olduğu söylenebilir. Türkiye, İleri Tarım Müzakerelerinde pazara giriş konusuna ağırlık vermiştir. Müzakerelerdeki gelişmelerin Türkiye tarımına etkisi özellikle pazara giriş konusunda olması beklendiği için, tarife indirimlerinden olumsuz etkilenecek ürünlerin hassas ve özel ürün kapsamına dahil edilmesi yönünde çaba gösterilmesinde yarar görülmektedir. Türkiye’nin iç destekler konusunda “de minimis” sınırını aşmadığından dolayı herhangi bir yükümlülüğü olmamasına karşın, GÜ’lerin iç desteklerini önemli miktarda azaltmaları Türkiye’ye uluslararası rekabette fırsatlar yaratabilir. GÜ’lerin ihracat sübvansiyonlarını kaldırmaları, Türkiye’nin ithalatçı olduğu ürünlerde kısa dönemde ithalat giderlerini artıracağı, uzun dönemde ise bu durumun yurtiçi üretimi olumlu etkileyeceği söylenebilir. Gelişmeler dünya tarım ticaretinin DTÖ öncülüğünde serbestleşmesi yönündedir. Bu nedenle, Türkiye’nin İleri Tarım Müzakerelerinde AB’ye bağlı bir pozisyon yerine DTÖ gerçeğini görerek pazara girişte ayrıcalık elde etmeye çalışması, GÜ’lerin iç desteklerini azaltmaları ve ihracat sübvansiyonlarını kaldırmaları konusunda ısrarcı olması gerektiği söylenebilir

Anahtar Kelimeler: