Özet:

Vertisol (latince “vertere”) “dönen” anlamına gelmekte olup, toprak horizonlarının oluşmasını sınırlandırmaktadır. Bu topraklar yüksek şişme ve büzülme kapasitelerine sahip olup derin çatlaklar içerir. Bu spesifik özelliklerin oluşmasında ana etken, ağır bünyeli ve şişme büzülme aktivitesi yüksek olan killerce zengin olmasıdır. Bu araştırmada, Vertisol toprakların bazı fiziksel, kimyasal, ısısal özellikleri ve değişimi incelenmiştir. Typic Calciustert toprakta ortalama günlük sıcaklık 13.8-21.4 °C, Chromic Haplustert toprakta 14.2-21.8 °C, Typic Haplustert toprakta ise 14.1-24.9 oC arasında saptanmıştır. Sıcaklık değişimine önemli düzeyde bağlı olan amplitüt değerleri aşağı horizonlara doğru azalmakta ve 0.8-8.6 °C, 0.7-8.9 °C ve 0.6-6.2 °C aralıklarında değişmektedir. Toprakların üst horizonlarında amplitüt değişimi fazla, alt horizonlarında ise azalmaktadır. Isısal yayınım katsayısı aşağı katmanlara doğru genellikle artış göstermektedir. Typic Calciustert toprakta ısısal yayınım katsayısı 5.51·10-6-8.96·10-6 m2sn-1; Chromic Hapluster toprakta 6.59·10-6-9.50·10-6 m2sn-1; Typic Haplustert toprakta ise 5.38·10-6-8.74·10-6 m2sn-1 aralıklarında belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: